پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی

1. شناسایی ترکیبات شیمیایی تقطیرات حاصل از مرحلۀ بوگیری روغن خام سویا با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی- طیف‌سنج جرمی (GC-MS)

پریسا جعفریان اصل؛ راضیه نیازمند؛ مسلم جهانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 مرداد 1398

http://dx.doi.org/10.22101/JRIFST.2019.07.28.e1023

چکیده

تقطیرات مرحلۀ بوگیری، محصول فرعی و یکی از ضایعات مهم صنایع روغن‌های خوراکی می‌باشد که دارای ماهیت پیچیده‌ای بوده و منبعی باارزش اقتصادی بالا از ترکیبات زیست‌فعال و مغذی شامل فیتواسترول‌ها، توکوفرول‌ها و اسکوالن می‌باشد. در این مطالعه، به جای استفاده از پیش‌تیمار مشتق‌سازی و صابونی‌کردن نمونه (با استفاده از حلال‌های سمی و ... بیشتر تقطیرات مرحلۀ بوگیری، محصول فرعی و یکی از ضایعات مهم صنایع روغن‌های خوراکی می‌باشد که دارای ماهیت پیچیده‌ای بوده و منبعی باارزش اقتصادی بالا از ترکیبات زیست‌فعال و مغذی شامل فیتواسترول‌ها، توکوفرول‌ها و اسکوالن می‌باشد. در این مطالعه، به جای استفاده از پیش‌تیمار مشتق‌سازی و صابونی‌کردن نمونه (با استفاده از حلال‌های سمی و کار آزمایشگاهی طولانی) که در مطالعات پژوهشی پیشین به صورت متداول استفاده شده است، از روش تیمار فراصوت و پس از آن سانتریفیوژ کردن و جمع آوری مایع رویی جهت تزریق مستقیم به دستگاه کروماتوگراف گازی- طیف‌سنج جرمی GC-MS)) استفاده شد. بهینه‌سازی برنامه دمایی به منظور جداسازی اجزای مختلف تقطیرات شامل توکوفرول، استرول و اسکوآلن انجام شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده فراوان‌ترین ترکیبات در تقطیرات روغن سویا فیتواسترول‌ها بودند (24/3- 22/5 درصد) این در حالی ست که غلظت اسکوآلن و توکوفرول ب‌ترتیب 6- 5/9 و 11/24- 10 درصد بود. مقدار اسیدهای چرب آزاد تقطیرات روغن سویا بالا و به میزان 62/46 درصد اندازه‌گیری شد. همچنین تری‌گلیسیریدها اصلی‌ترین گلیسریدهای تقطیرات بودند (1/4 درصد). مطالعۀ حاضر نشان داد که بخش غیرقابل صابونی‌شونده تقطیرات بوگیری به‌دلیل داشتن مقادیر قابل‌توجه ترکیبات زیست‌فعال، می‌تواند پس از تخلیص در صنایع مختلف غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار گیرد.

مشاهده مقاله

2. بررسی تأثیر سطوح مختلف مخلوط صمغ‌های زانتان/گوار و عصاره چوبک بر خواص رئولوژیکی، حرارتی، حسی و ریزساختار مارشمالو بدون ژلاتین

ماریه مردانی؛ سمیرا یگانه زاد؛ راضیه نیازمند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 آبان 1398

http://dx.doi.org/10.22101/JRIFST.2019.11.10.e1099

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی جایگزینی ژلاتین و آلبومین با سه سطح 1، 5/1 و 2 درصد از دو صمغ زانتان و گوار و سه سطح 2/0، 4/0 و 6/0 درصد از عصاره چوبک در مارشمالو و بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و حسی فرمولاسیون های جدید انجام گردید. نتایج حاصل از بررسی پارامترهای فیزیکوشیمیایی نشان داد که در کلیه نمونه های محتوی 6/0 درصد عصاره چوبک، میزان دانسیته و حجم ... بیشتر این پژوهش با هدف بررسی جایگزینی ژلاتین و آلبومین با سه سطح 1، 5/1 و 2 درصد از دو صمغ زانتان و گوار و سه سطح 2/0، 4/0 و 6/0 درصد از عصاره چوبک در مارشمالو و بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و حسی فرمولاسیون های جدید انجام گردید. نتایج حاصل از بررسی پارامترهای فیزیکوشیمیایی نشان داد که در کلیه نمونه های محتوی 6/0 درصد عصاره چوبک، میزان دانسیته و حجم به ترتیب کاهش و افزایش معنی داری یافت. میزان رطوبت و فعالیت آبی در نمونه های حاوی سطوح مختلف از صمغ و عصاره چوبک در مقایسه با شاهد افزایش معنی داری یافت (05/0 > p). یافته‌های حاصل از DSC نشان داد دمای ذوب و آنتالپی نمونه‌ها با افزایش میزان صمغ افزایش می‌یابد. همچنین بررسی خصوصیات بافتی نمونه‌ها نشان داد که نمونه‌های حاوی 5/1 درصد صمغ و 4/0 و 6/0 درصد عصاره از لحاظ سختی با نمونه شاهد اختلاف معنادار نداشتند (05/0 > p). بررسی ریزساختار حباب‌ها در سطح ثابت 5/1 درصد صمغ و سه سطح عصاره چوبک نشان داد که نمونه 2/0 درصد چوبک حاوی حباب‌های درشت و نمونه‌های حاوی 4/0 و 6/0 درصد حباب‌های ریزتر و بیشتری دارند و درنهایت پس از ارزیابی حسی، نمونه 5/1 درصد صمغ و 4/0 درصد عصاره چوبک به عنوان نزدیک‌ترین نمونه به شاهد انتخاب گردید. این محصول با دارا بودن ویژگی‌های حسی و رئولوژیکی مطلوب، قابلیت جایگزینی با محصولات تجاری حاوی ژلاتین و آلبومین را دارد.

مشاهده مقاله

تکنولوژی مواد غذایی- فراورده‎ های خشکبار

3. بررسی اثر پوشش‌دهی با صمغ‌های کتیرا و ثعلب و تیمار اسمزی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی گوشت شترمرغ

سمانه علامتیان؛ محبت محبی؛ مهدی وریدی؛ مهدی مومن نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 بهمن 1398

http://dx.doi.org/10.22101/jrifst.2020.177852.1076

چکیده

در این پژوهش تاثیر غلظت کلرید سدیم و مدت زمان تیمار اسمزی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی قطعات گوشت با تیمار پوشش دهی کتیرا و ثعلب بررسی شد. با هدف افزایش انتقال رطوبت و کاهش جذب مواد جامد، تیمار اسمزی قطعات گوشت شترمرغ (20×30×30 میلی متر) با غلظت های 5، 15 و 27 درصد طی 24 ساعت با تیمارهای پوششدهی کتیرا در سطوح 0/25، 0/5 و 1 درصد و ثعلب در سطوح ... بیشتر در این پژوهش تاثیر غلظت کلرید سدیم و مدت زمان تیمار اسمزی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی قطعات گوشت با تیمار پوشش دهی کتیرا و ثعلب بررسی شد. با هدف افزایش انتقال رطوبت و کاهش جذب مواد جامد، تیمار اسمزی قطعات گوشت شترمرغ (20×30×30 میلی متر) با غلظت های 5، 15 و 27 درصد طی 24 ساعت با تیمارهای پوششدهی کتیرا در سطوح 0/25، 0/5 و 1 درصد و ثعلب در سطوح 1، 2 و 3 درصد انجام شد. افت یا جذب رطوبت و جذب مواد جامد به طور چشمگیری تحت تاثیر غلظت محلول اسمزی و غلظت پوشش طی تیمار اسمزی بود (0/05>P). در غلظت 5 و 27 درصد به ترتیب جذب رطوبت و افت رطوبت در نمونهها با تیمار پوشش دهی از نمونه کنترل بیشتر بود (0/05>P)، که احتمالاً به دلیل ساختار آب دوست کتیرا یا ثعلب و بازدارندگی کم آنها در برابر انتقال رطوبت است. تیمار ثعلب 2 درصد با ممانعت از ورود بیش از حد مواد حلشونده، بهترین نمونه با جذب مواد جامد کمتر بود. تیمار پوششدهی بر محتوای رطوبت، WHC، فعالیت آبی و شاخص کارایی قطعات گوشت طی فرآیند اسمزی نیز تاثیر چشمگیری داشت (0/05>P). شاخص کارایی نمونههای گوشت پوشش شده در بیشتر تیمارها در غلظت 5 و 15 درصد و در تمامی تیمارها در غلظت 27 درصد از نمونه کنترل بیشتر بود. تیمار ثعلب 2 درصد در پایان اسمز بیشترین شاخص کارایی را داشت. به عبارتی تیمار پوششدهی میتواند جذب مواد جامد را طی تیمار اسمزی کنترل کند، در حالی که انتقال رطوبت را نیز تسهیل میکند.

مشاهده مقاله

ریز پوشانی مواد غذایی

4. درون پوشانی لیکوپن با استفاده از نانوالیاف صمغ دانه ریحان/پلی وینیل الکل

میثم کمیجانی؛ محبت محبی؛ بهروز قرآنی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 تیر 1399

http://dx.doi.org/10.22101/jrifst.2020.219597.1157

چکیده

در این پژوهش نانوالیاف صمغ دانه ریحان/پلی‌وینیل الکل با استفاده از روش الکتروریسی تهیه گردید. محلول‌های صمغ دانه ریحان (1 درصد وزنی-حجمی) و پلی‌وینیل الکل (10 درصدوزنی-حجمی) با نسبت‌های مختلف 10:90، 20:80، 30:70، 40:60، 50:50، 60:40، 70:30، 80:20 و 90:10 با هم مخلوط و برای الکتروریسی مورد استفاده قرار گرفتند. با توجه به تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی مشخص ... بیشتر در این پژوهش نانوالیاف صمغ دانه ریحان/پلی‌وینیل الکل با استفاده از روش الکتروریسی تهیه گردید. محلول‌های صمغ دانه ریحان (1 درصد وزنی-حجمی) و پلی‌وینیل الکل (10 درصدوزنی-حجمی) با نسبت‌های مختلف 10:90، 20:80، 30:70، 40:60، 50:50، 60:40، 70:30، 80:20 و 90:10 با هم مخلوط و برای الکتروریسی مورد استفاده قرار گرفتند. با توجه به تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی مشخص شد که نسبت حجمی پلی‌وینیل الکل (70) به صمغ دانه ریحان (30) بهینه بود. در ادامه غلظت‌های (4/0 و 6/0 و 8/0 درصد وزنی-وزنی) لیکوپن به محلول بهینه اضافه شد و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی نانوالیاف صمغ دانه‌ ریحان حاوی لیکوپن مورد بررسی قرار گرفت. راندمان درون‌پوشانی لیکوپن در نانوالیاف در محدوده 67/91-04/80 درصد به دست آمد. ویژگی‌های فیزیکی و حرارتی نانوالیاف صمغ دانه ریحان حاوی لیکوپن با استفاده از آزمون گرماسنج روبشی افتراقی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد لیکوپن در فرم آزاد دارای ساختار بلوری بود اما پس از بارگذاری در نانوالیاف صمغ دانه ریحان به فرم آمورف درآمده و یک ساختار همگن را تشکیل داد. نتایج حاصل از آزمون طیف‌سنجی تبدیل فوریه مادون‌قرمز بیانگر عدم تعامل شیمیایی بین ترکیبات سازنده و درون‌پوشانی موفقیت‌آمیز بود. درون‌پوشانی‌ لیکوپن در نانوالیاف صمغ دانه ریحان سبب افزایش زیست‌دسترسی لیکوپن در روده نسبت به حالت آزاد شد. نتایج این پژوهش نشان داد نانوالیاف صمغ دانه ریحان دارای پتانسیل بالایی به عنوان حامل مناسب برای درون‌پوشانی لیکوپن دارد.

مشاهده مقاله

5. اندازه گیری سریع مواد فعال زیستی لیپیدی موجود در تقطیرات بوگیری روغن کلزا با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی- طیف سنج جرمی (GC-MS)

پریسا جعفریان اصل؛ راضیه نیازمند؛ سید طفیل حسین شرازی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مرداد 1399

http://dx.doi.org/10.22101/jrifst.2020.198661.1137

چکیده

تقطیرات بوگیری روغن کلزا یکی از محصولات فرعی و ضایعات کارخانجات فراوری روغن‌های گیاهی می‌باشد که حاوی ترکیبات مغذی باارزش و زیست‌فعال مانند فیتواسترول ها، توکوفرول‌ها و اسکالن می‌باشد. در مطالعه حاضر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مانند رنگ (سلول 1 اینچ سلول، واحد 5 R + Y)، مقدار اسید چرب آزاد (به عنوان٪ اولئیک)، عدد صابونی ... بیشتر تقطیرات بوگیری روغن کلزا یکی از محصولات فرعی و ضایعات کارخانجات فراوری روغن‌های گیاهی می‌باشد که حاوی ترکیبات مغذی باارزش و زیست‌فعال مانند فیتواسترول ها، توکوفرول‌ها و اسکالن می‌باشد. در مطالعه حاضر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مانند رنگ (سلول 1 اینچ سلول، واحد 5 R + Y)، مقدار اسید چرب آزاد (به عنوان٪ اولئیک)، عدد صابونی (میلی گرم KOH / g)، روغن خنثی (٪)، مواد صابونی ناشونده (٪)، توکوفرول‌های کل (میلی گرم٪)، فیتواسترول‌های کل (٪) تعیین گردید. از تکنیک فراصوت جهت جزء‌به‌جزء‌کردن و جداسازی تقطیرات بوگیری کلزا به بخش متانولی صابونی ناشونده کمتر قطبی و بخش هگزانی که به طور عمده حاوی لیپیدها بود استفاده شد. ترکیب چربی های طبیعی موجود در عصاره متانولیک تقطیر بی بوکننده کلزا توسط HPLC ،و ترکیب اسیدهای چرب توسط طیف‌سنجی جرمی کروماتوگرافی گازی (GC-MS) مورد بررسی قرار گرفت. اسکوآلن انحراف استاندارد نسبی بالاتری داشت (3 درصد). درحالی‌که توکوفرول‌ها و استرول‌ها انحراف استاندارد نسبی پایین‌تری به ترتیب بین 0/36-0/11 درصد و 0/28-0/04 درصد نشان دادند. بر اساس نتایج به دست آمده فراوان ترین ترکیبات در تقطیرات روغن سویا فیتو استرول ها بودند (14/22- 5/15 درصد). این در حالی ست که غلظت اسکوآلن و توکوفرول به ترتیب 2/05- 1/9 درصد بود. همچنین تری گلیسیریدها اصلی ترین گلیسریدهای تقطیرات بودند (1/4 درصد).نتایج این پژوهش نشان داد که بخش حاوی لیپیدهای قطبی با فعالیت زیستی، با استفاده از حلال متانول تحت یک روش غیر مخرب ( بدون استفاده از فرایند صابونی شدن) بطور موثری قابلیت جداسازی و استخراج دارد.

مشاهده مقاله

6. خواص حسی و بافتی مایونز کم‌چرب تهیه‌شده با نشاستۀ ذرت ژلاتینه‌شده و صمغ فارسی

حمیدرضا موسی خانی؛ محمد گلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 مرداد 1399

http://dx.doi.org/10.22101/jrifst.2020.212592.1136

چکیده

در این تحقیق برای اولین‌بار، اثر ترکیبی صمغ فارسی و نشاسته از پیش ژلاتین‌شدۀ ذرت را به‌عنوان جایگزین چربی و جایگزین صمغ گوار-زانتان روی بافت، پایداری، خواص حسی، متوسط اندازۀ قطره‌ها و خواص رئولوژی مایونز کم‌کالری موردتحقیق قرار گرفت. ترکیب نشاستۀ پیش‌ژلاتینه‌شده-صمغ فارسی در نسبت‌های 1:1، 1:2 و 2:1 در سه غلظت 1/5، 2 و 2/5 درصد به مایونز ... بیشتر در این تحقیق برای اولین‌بار، اثر ترکیبی صمغ فارسی و نشاسته از پیش ژلاتین‌شدۀ ذرت را به‌عنوان جایگزین چربی و جایگزین صمغ گوار-زانتان روی بافت، پایداری، خواص حسی، متوسط اندازۀ قطره‌ها و خواص رئولوژی مایونز کم‌کالری موردتحقیق قرار گرفت. ترکیب نشاستۀ پیش‌ژلاتینه‌شده-صمغ فارسی در نسبت‌های 1:1، 1:2 و 2:1 در سه غلظت 1/5، 2 و 2/5 درصد به مایونز اضافه گردید و نمونۀ مایونز با ترکیب صمغ گوار-زانتان با نسبت 1:1 به میزان 0/5 درصد به‌عنوان نمونۀ شاهد انتخاب گردید. نتایج نشان داد که پارامترهای بافتی مانند سفتی، ویسکوزیتۀ ظاهری، نیروی چسبندگی، چسبندگی و کار اندازه‌گیری‌شده برای اندازه‌گیری سفتی با افزایش مقدار صمغ فارسی افزایش یافتند و البته از نمونۀ شاهد هم کمتر بود. نتایج به‌دست‌آمده از اندازه‌گیری اندازۀ قطره‌ها نشان داد که بالاترین اندازۀ قطره‌ها متعلق به نمونۀ شاهد بوده است و با افزایش درصد صمغ کاهش یافته است. ویسگوزیتۀ همۀ تیمارها با افزایش درصد صمغ افزایش یافت. نتایج نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین پارامترهای رنگی مشاهده نشده است. درنهایت تیمارهای به‌ترتیب تیمار نشاستۀ پیش‌ژلاتینه‌شده-صمغ فارسی (به نسبت 1:2) 2/5 درصد، تیمار نشاستۀ پیش‌ژلاتینه‌شده-صمغ فارسی (به نسبت 2:1) 2/5 درصد و تیمار نشاستۀ پیش‌ژلاتینه‌شده-صمغ فارسی (به نسبت 1:2) 2 درصد بالاترین امتیازات ارزیابی حسی را به خود اختصاص دادند.

مشاهده مقاله

شیمی مواد غذایی

7. بهینه سازی تولید اسید لینولئیک کنژوگه (CLA) به روش ایزومریزاسیون قلیایی با استفاده از پروپیلن گلیکول به عنوان حلال و استفاده از آن در غنی سازی شیر

محمدرضا شایان مهر؛ امیرحسین الهامی راد؛ محمد آرمین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22101/jrifst.2020.216650.1145

چکیده

اسید لینولئیک کونژوگه (CLA) اخیراً به دلیل پتانسیل آن در محافظت در برابر سرطان ، آتروژنز و دیابت مورد بررسی قرار گرفته است. در مطالعه حاضر ، از اسید لینولئیک حاصل از روغن آفتابگردان برای سنتز CLA استفاده شد و از روش سطح پاسخ (RSM) برای بهینه سازی فرایند استفاده شد. نتایج نشان داد که پروپیلن گلیکول به عنوان حلال و زمان واکنش تأثیر مثبت بر پاسخ ... بیشتر

مشاهده مقاله

تکنولوژی مواد غذایی- فراورده ‎های قنادی و شکلات

8. بهینه‌سازی شکلات شیری غنی‌شده با روغن دانه چیا، ویتامین D3 و کلسیم به روش سطح پاسخ

بی بی مرضیه رضوی زاده؛ مصطفی شهیدی نوقابی؛ سمیرا یگانه زاد؛ سحر هاشمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22101/jrifst.2020.226037.1163

چکیده

در این پژوهش بهینه‌یابی فرمولاسیون شکلات غنی‌شده با روغن چیا به عنوان منبع امگا 3، ویتامین‌ D3 و کلسیم به روش سطح پاسخ مطالعه گردید. بر این اساس مقادیر متفاوت کلسیم (60، 95 و 130 میلی‌گرم)، ویتامین D3 (5/0، 75/0 و 1 میکروگرم)، و روغن چیا (1، 3 و 5 میلی‌گرم) در 20 فرمولاسیون به شکلات افزوده شدند و سپس ویژگی‌های حسی شکلات‌های غنی‌شده توسط ارزیابان ... بیشتر

مشاهده مقاله

پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 9 (1399)

دوره 8 (1398)

دوره 7 (1397)

دوره 6 (1396)

دوره 5 (1395)

دوره 4 (1394)

دوره 3 (1393)

دوره 2 (1392)

دوره 1 (1391)

دوره و شماره: مقالات آماده انتشار

1. شناسایی ترکیبات شیمیایی تقطیرات حاصل از مرحلۀ بوگیری روغن خام سویا با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی- طیف‌سنج جرمی (GC-MS)

چکیده

2. بررسی تأثیر سطوح مختلف مخلوط صمغ‌های زانتان/گوار و عصاره چوبک بر خواص رئولوژیکی، حرارتی، حسی و ریزساختار مارشمالو بدون ژلاتین

چکیده

3. بررسی اثر پوشش‌دهی با صمغ‌های کتیرا و ثعلب و تیمار اسمزی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی گوشت شترمرغ

چکیده

4. درون پوشانی لیکوپن با استفاده از نانوالیاف صمغ دانه ریحان/پلی وینیل الکل

چکیده

5. اندازه گیری سریع مواد فعال زیستی لیپیدی موجود در تقطیرات بوگیری روغن کلزا با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی- طیف سنج جرمی (GC-MS)

چکیده

6. خواص حسی و بافتی مایونز کم‌چرب تهیه‌شده با نشاستۀ ذرت ژلاتینه‌شده و صمغ فارسی

چکیده

7. بهینه سازی تولید اسید لینولئیک کنژوگه (CLA) به روش ایزومریزاسیون قلیایی با استفاده از پروپیلن گلیکول به عنوان حلال و استفاده از آن در غنی سازی شیر

چکیده

8. بهینه‌سازی شکلات شیری غنی‌شده با روغن دانه چیا، ویتامین D3 و کلسیم به روش سطح پاسخ

چکیده