بررسی تأثیر دمای نگهداری و جنس بسته بر خصوصیات کمی، کیفی گل زعفران بسته‎بندی شده تحت اتمسفر تغییر یافته

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

2 استادیار گروه تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

3 استادیار گروه شیمی مواد غذایی، پژوهشکده علوم و صنایع غذایی، مشهد

چکیده

کلاله‌ی زعفران گرانبهاترین ادویه‌ی موجود در روی کره‌ی زمین است. میزان تولید این محصول در سال‌های اخیر رو به افزایش نهاده است به طوری که از جنبه‌ی نگهداری و فرآوری گل مسئله ساز گشته است. این پژوهش با هدف بررسی چگونگی حفظ خصوصیات کیفی و فیزیکی گل زعفران و ایجاد زمینه­ای جدید در صادرات گل زعفران به صورت شاخه‌ی بریده انجام شد. به این منظور گل‌های زعفران با استفاده از پوشش‎­های پلیمری (پلی­‎اتیلن- پلی‎­آمید و  پلی‎­اتیلن با دانسیته پایین) و ترکیب گازی متشکل از 50% دی­اکسیدکربن، 5% اکسیژن، 45% نیتروژن بسته‎­بندی شدند. بسته­‎ها و نمونه‎­های شاهد در دو دمای 0 و 15 درجه سانتی­‎گراد به مدت 15 روز نگهداری شدند. هر سه روز یک‌بار غلظت گازهای اکسیژن و دی­اکسیدکربن، راندمان استحصال زعفران، خواص فیزیکی کلاله‎­های تازه و خواص ­شیمیایی کلاله‎­های خشک شده اندازه­‎گیری شدند. همچنین آزمون‎­های میکروبی وجود اشرشیاکلی و شمارش کپک و مخمر نیز انجام گردید. نتایج نشان داد پوش‎ش­های پلیمری پ‎لی­اتیلن با دانسیته‌ی پایین­ جهت حفظ­ خصوصیات کیفی و فیزیکی گل زعفران بهتر از پوشش‎های پلیمری پلی‎­اتیلن- پلی‎­آمید و دمای صفر درجه سانتی‎­گراد جهت نگهداری گل‌ها مناسب‌تر از دمای 15 درجه سانتی‌گراد بود. از لحاظ بار میکروبی نیز وجود اشرشیاکلی در هیچ یک از نمونه‎­ها مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها

ابراهیم‌زاده ا.ی. و سیفی ی. 1375. انبارداری و جابجایی گل‎های بریده، گیاهان زینتی، گیاهان گلدانی، نشر اختر، صفحات 1-240.
مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1385. میکروبیولوژی مواد غذایی و خوراک دام- روش جامع برای شمارش کپک‎ها و مخمرها قسمت دوم: روش شمارش کلنی در فراورده‎های با فعالیت آبی (aw) مساوی یا کمتر از 95/0. استاندارد ملی ایران، شماره 2-10899.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1387. میکروبیولوژی زعفران- ویژگی‎ها. استاندارد ملی ایران، شماره 5689.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1384. میکروبیولوژی مواد غذایی و خوراک دام- جستجو و شمارش اشرشیاکلی با استفاده از روش بیشترین تعداد احتمالی. استاندارد ملی ایران، شماره 2946.
بی‎نام. 1376. نشریه داخلی اتحادیه تعاونیهای کشاورزی زعفرانکاران ایران. سال اول. شماره سوم. صفحات2-5.
بی‎نام. 1387. آمارنامه کشاورزی. سال زراعی 89-1388. انتشارات وزارت کشاورزی. معاونت برنامه ریزی و پشتیبانی. اداره کل آمار و اطلاعات. نشریه شماره 06/88.
تاج الدین ب. 1380. بسته‎بندی مواد غذای با اتمسفر تغییر یافته (ترجمه)، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، صفحات 285-305.
سالاری ر.، حبیبی نجفی م.ب.، کاراژیان ح. و وزیر زاده ب. 1388. ارزیابی تغییرات فیزیکوشیمیایی و میکروبی زعفران طی دوره نگهداری یکساله. مجله علوم و فناوری غذایی. سال دوم. شماره اول. صفحات 36-43.
کافی م.، باقری ع.ر.، حاجیان شهری م.، راشد محصل م.ح.، سنوئی م.، علیزاده ا.، کرباسی ع. و محمودی ا. 1381. زعفران: فناوری تولید و فرآوری، ناشر زبان و ادب، صفحات 22-37.
مرتضوی ع. 1379. میکروبیولوژی مواد غذایی (ترجمه)، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، صفحات 107-108.
میرنظامی ضیابری  ح. 1381. اصول بسته‎بندی مواد غذایی، ناشر آییژ، صفحات 272-294.
ناصری م.ت. و ابراهیمی گروی م. 1377. فیزیولوژی گل‎های پیازی (ترجمه)، انتشارات جهاد دانشگاهی، صفحات 1-252.
Antmann, G., Ares G., Lema P. & Lareo C. 2008. Influence of modified atmosphere packaging on sensory quality of shiitake mushrooms. Postharvest Biology and Technology, 49: 164-170.
Ding, C.K., Chachin K., Ueda Y., Imahori Y. & Wang C.Y. 2002. Modified atmosphere packaing maintains postharvest quality of loquat fruit. Postharvest Biology and Technology, 24: 341–348.
Fellows, PJ. 1990. Controlled and modified atmosphere storage. Food Processing Technology, 369-371.
Geeson J,.D., Browne K.M., Maddison K., Shepperd J. & Guaraldi F. 1985. Modified atmosphere packaging to extend the shelf life of tomatoes. Food Technology, 20: 339-404.
Hirsch, A. 1991. Flexible food packaging. R Van Nostrand Reinhold‚ 5-9‚ 14-20‚ 56-65.
ISO. 2010. Spices-saffron (Crocus sativus L.), ISO 3632-2, Part 2: Test methods, International Standard.
Joyce, D.C. & Shorter A.J. 2000. Long term, low temperature storage injures kangaroo paw cut flower. Postharvest Biology and Technology, 20: 203-206.
Legnani, G., Watkins C.B. & Miller W.B. 2004. Low oxygen affects the quality of Asiatic hybrid lily bulbs during dry sea storage and subsequent forcing. Postharvest Biology and Technology, 32: 223–233.
Liesbeth, J., Frank D. & Tom D.R. 2000. Designing equilibrium modified atmosphere packages for fresh-cut vegetables subjected to changes in temperature. Lebensm.-Wiss.u.-Technology, 33: 178-187.
Kaushik, V. & Roos Y.H. 2007. Limonene encapsulation in freeze-drying of gum arabic-sucrose -gelatin systems. LWT, 40: 1381-1391.
Lopez Briones, G., Varoquaux P., Bureau G. & Pascat B. 1993. Modified atmosphere packaging of common mushroom. Food Science & Technology, 28(1): 57-68.
Mangaraj, S., Goswami T.K. & Mahajan P.V. 2009. Applications of plastic films for modified atmosphere packaging of fruits and vegetables. Food Engineering Review, 1: 133-158. 
Paine, A.F. & Paine Y.H. 1992. Modified atmosphere packaging. Hand book of Food Packaging‚ Chapman&hall‚ 242-246.
Pretel, M.T., Souty M. & Romojaro F. 2000. Use of passive and active modified atmosphere packaging to prolong the postharvest life of three varieties of apricot (Prunus armeniaca L.). European Food Research and Technology, 211(3): 191–198.
Reid, M.S. & Lukaszewski T.A. 1988. Post-harvest care and handling of cut flowers, florist green, and potted plants. Timber press. Inc., Portland, Oregon.
Sandhya. 2010. Modified atmosphere packaging of fresh produce. LWT- Food Science and Technology, 43:381–392.
Smith, S.M. & Stow J.R. 1984. The potential of a sucrose ester coating material for improving the strorage and shelf life qualities of coxs orange pippin apples. Annals of Applied Biology, 104:383-386.
Ullsten, N.H. & Hedenquvist M.S. 2003. A new test method based on head space analysis to determine permeability to oxygen and carbon dioxide of flexible packaging. Polymer Testing, 22: 291-295.
Zagory, D. & Kader A.A. 1988. Modified atmosphere packaging of fresh produce. Food Technology, 42(9): 70-77.
CAPTCHA Image
دوره 1، شماره 4
اسفند 1391
صفحه 283-294
  • تاریخ دریافت: 07 آبان 1391
  • تاریخ بازنگری: 10 اسفند 1391
  • تاریخ پذیرش: 18 اسفند 1391