پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی

بررسی تأثیر نرخ خشک شدن و طول دوره‌ی استراحت‌دهی در خشک کردن شلتوک به روش لایه نازک

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد مکانیک بیوسیستم، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 استادیار گروه مکانیک بیوسیستم، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

3 دانشیار پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

با توجه به اهمیت فرایند خشک کردن شلتوک در فرآوری برنج و به منظور به دست آوردن زمان بهینه برای رسیدن به تعادل رطوبتی در مرحله‌ی استراحت‌دهی، در کار تحقیقاتی حاضر تاثیر دماهای مختلف خشک کردن (40، 50، 60 و 70 درجه سلسیوس) و مدت زمان خشک شدن دانه‌های شلتوک چهار رقم برنج نعمت، ندا، پژوهش و پردیس در گستره‌ی زمانی 0/5 تا 8 ساعت به روش طرح آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصلادفی و در 3 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. طبق نتایج بدست‌آمده، شیب تغییرات ضریب نفوذ موثر (K1)، در مراحل اولیه استراحت‌دهی (پس از اتمام گرمادهی تا یک ساعت استراحت) بسیار بیشتر از مراحل بعدی استراحت‌دهی (از یک ساعت تا 2 ساعت استراحت‌دهی) می‌باشد. همچنین مقدار عددی ضریب نفوذ موثر برای ارقام ندا و نعمت که از نظر ژنوتیپ جزو یک خانواده محسوب می‌شوند، بزرگتر از ارقام پژوهش و پردیس به دست آمد. طبق نتایج بدست‌آمده در این تحقیق، زمان 1 ساعت استراحت‌دهی پس از خروج از خشک‌کن برای خشک‌ کردن لایه نازک در دمای کمتر از 50 درجه سلسیوس و زمان 2 ساعت استراحت‌دهی برای دماهای بالاتر از 50 درجه سلسیوس توصیه می‌شود. سرعت جذب و دفع رطوبت سطحی در دوره استراحت‌دهی، تأثیر مستقیمی بر شکستگی دانه برنج دارد.

کلیدواژه‌ها

اشتواد، ر. و کلانتری، د. 1392. تعیین برخی از خواص فیزیکی ارقام برنج‌های اصلاح شده ایرانی. نشریه پژوهش‌های علوم و صنایع غذایی ایران، 9(1):40-49.
عباسی، س.، مینایی، س. و خوش تقاضا، م. ه. 1393. بررسی سینتیک خشک شدن و انرژی مصرفی لایه نازک ذرت. نشریه ماشین‌های کشاورزی، 4(1):98-107.
زمانی، ق. و علیزاده، م. ر. 1386. خصوصیات و فرآوری ارقام مختلف برنج ایران. جلد اول، انتشارات پلک. تهران، 222 صفحه
زمردیان، ع. و علامه، ع. ر. 1381. بررسی خشک شدن شلتوک به روش لایه نازک و تعیین ضخامت بهینه با به‌کارگیری یک خشک‌کن خورشیدی آزمایشگاهی با جریان جابه‌جایی آزاد. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 6(4):209-217.
طاهریان، ح. و پارسا، ا. 1382. مدل‌سازی دینامیکی فرآیند خشک شدن شالی جهت بهینه‌سازی‌ مصرف انرژی.  چهارمین همایش ملی انرژی، 21-20 اردیبهشت ماه، تهران.
نصرنیا، ا.، صادقی، م. و معصومی، ا. 1391. اثر شرایط خشک کردن و تمپرینگ بر شاخص سفیدشدگی برنج طی عملیات خشک کردن دو مرحله‌ای، نشریه پژوهش‌های علوم و صنایع غذایی ایران، 8(1):48-40.
نعمت‌زاده، ق. و ولادی، م. 1390. دستورالعمل زراعی رقم جدید برنج پردیس. پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان. ساری، نشریه فنی ترویجی، 30 صفحه.
نعمت‌زاده، ق. و اولادی، م. 1389. دستورالعمل زراعی رقم جدید برنج پژوهش. پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان. ساری، نشریه فنی ترویجی، 30 صفحه.
ASAE. 1995. Standards D448 Dec93. Thin-layer drying of grain and crops St Joseph, MI.
Cnossen, A.G., & Siebenmorgen, T.J. 2000. The glass transition temperature concept in rice drying and tempering: effect on milling quality. Transaction of the ASAE, 43(6):1661−1667.
Cnossen, A.G., Siebenmorgen, T.J., Yang, W., & Bautista, C. 2001. An application of glass transition temperature to explain rice kernel fissure occurrence during the drying process. Drying Technology, 19(8):1661-1682.
Dong, R., Lu, Z.h., Liu, Z.h., Koide, Sh., & Cao, W. 2010. Effect of drying and tempering on rice fissuring analysed by integrating intra-kernel moisture distribution. Journal of Food Engineering, 97(2):161-167.
Elbert, G., Tolaba, M., & Suarez, C. 2001. Effects of drying conditions on head rice yield and browning index of parboiled rice. Journal of Food Engineering, 47(1):37-41.
Fan, J., Siebenmorgen, T.J., & Yang, W. 2000. A study of head rice yield reduction of long- and medium-grain rice varieties in relation to various harvest and drying conditions. Transactions of the ASAE, 43(6):1709-1714.
Jia, C. 2006. Equilibrium Moisture Content Calculatore V1.0 (EMC Calculator), Available at http://uarpp.uark.edu/resources.htm (Visited 20 May 2011).
Kent, N.L.,& Evers, A.D. 1994. Technology of cereals: An introduction for students of food science and agriculture. 4rd Edition, Woodhead Publishing Co., U.K.
Kunze, O.R., & Hall, C.W. 1965. Relative humidity changes that cause brown rice to crack. Transaction of the ASAE, 8(3):396-399.
Kunze, O.R. 1979. Fissuring of the rice grain after heated air drying. Transaction of the ASAE, 22(5):1197-1201.
Li, Y.B., Cao, C.W., Yu, Q.L., & Zhong, Q.X. 1999. Study on rough rice fissuring during intermittent drying. Drying Technology, 17(9):1779-1793.
Sharma, A.D., & Kunze, O.R., 1982. Post-drying fissure developments in rough rice. Transactions of the ASAE, 25(2):465-468.
Singh, P.R., & Heldman, D.R. 2009. Introduction to food engineering. Fourth Edition. Elsevier Publishing Co., USA.
Thakur, A.K., & Gupta, A.K., 2006. Two stage drying of high moisture paddy with intervening rest period. Energy Conversion and Management, 47:3069-3083.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image
پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی
دوره 5، شماره 1
خرداد 1395
صفحه 87-104
  • تاریخ دریافت: 23 آبان 1394
  • تاریخ بازنگری: 10 دی 1394
  • تاریخ پذیرش: 17 دی 1394