پژوهش و نوآوری در علوم و صنایع غذایی
استفاده از جیرۀ غذایی غنی‌شده با پودر تفالۀ لیمو برای پیشگیری از اکسیداسیون لیپیدی و پروتئینی ماهی کپور طی نگهداری در یخچال
نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد، گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 استادیار، گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3 استاد، گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
4 دانشیار، گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی تأثیر استفاده از جیرۀ غذایی غنی‌شده با پودر تفالۀ لیمو بر اکسیداسیون چربی و پروتئین فیلۀ ماهی کپور طی نگهداری در یخچال است. گروه 1 ماهیان کپور به‌عنوان گروه شاهد، جیرۀ پایه را دریافت کرد و گروه‌های 2، 3 و 4 به‌ترتیب 1/5، 3 و 5 درصد جیرۀ غذایی پایه، پودر تفالۀ لیمو را دریافت کردند. بعد از پایان مطالعه (4 هفته) 10 ماهی از هر گروه به‌طور تصادفی صیدشده و پس از خارج‌‌نمودن احشاء، در دمای 4 درجۀ سانتی‌گراد به مدت 3 روز نگهداری شدند و در زمان صید و طی زمان‌های نگهداری 24، 48 و 72 ساعت در یخچال، شاخص‌های اکسیداسیون لیپیدی و پروتئینی عضله ارزیابی شد. نتایج نشان‌دهندۀ اختلاف معنی‌دار شاخص‌های یادشده در گروه 4 نسبت به سایر گروه‌های دیگر است (0/05>p ). بنابراین، جیرۀ غذایی حاوی 5 درصد پودر تفالۀ لیموترش به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان طبیعی در جیرۀ غذایی ماهی کپور به‌منظور بهبود وضعیت اکسیداتیو و افزایش ماندگاری فیله طی نگهداری در دمای 4 درجۀ سانتی‌گراد پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه‌ها
پیروزبخت، م.، خان‌زادی، س.، شاهسونی، د. و باغیشنی، ح. (1394). بررسی برخی بیومارکر های وضعیت اکسیداتیو گوشت ماهی کپور (Cyprinus carpio) در زمان های مختلف نگهداری. ارائه شده در نخستین همایش بین المللی صنایع غذایی ایران. https://www.civilica.com/Paper-FIFIC01-FIFIC01_033.html
سازمان ملی استاندارد ایران. (1378). اسانس ها-روش عمومی تجزیه و شناسایی اجزاء توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی با ستون پرشده. (استاندارد ملی ایران، شمارۀ 5192). برگرفته از http://standard.isiri.gov.ir/StandardView.aspx?Id=971
ظریف‌منش، ع. (1394). بررسی تاثیر جیره غذایی حاوی اسپیرولینا بر برخی شاخص‌های وضعیت اکسیداتیو در ماهی کپور. (پایان نامه دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده دامپزشکی،
علی‌بیگی، ط.، علیزاده‌دوغیکلائی، ا. و زکی‌پوررحیم‌آبادی، ا. (1392). بررسی اثر آنتی‌اکسیدانی عصارة پوست پرتقال بر کیفیت فیلة کپور معمولی (Cyprinus carpio) هنگام نگهداری در یخچال (C°4). شیلات، 66(2)، 185-197. doi:https://doi.org/10.22059/jfisheries.2013.35694
قانعی‌مطلق، ر. (1392). بررسی اثر محافظتی سیر و ویتامینEدر پیشگیری از اکسیداسیون لیپید و پروتئین‌های گوشت ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)در زمان‌های مختلف نگهداری. (پایان نامه دکتری)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده دامپزشکی،
محبی‌مقدم، م.، باغشنی، ح. و شاهسونی، د. (1395). تأثیر مکمل‌غذایی بتاکاروتن بر برخی بیومار‌‌کر‌های وضعیت‌اکسیداتیو در بافت‌های ماهی‌کپورمعمولی (Cyprinus carpio). نشریه توسعه آبزی پروری، 10(4)، 103-111.
مظاهری‌تهرانی، م.، سالاری، ا. و حیدری، ا. (1385). تلخی زدایی از ضایعات فرآوری لیموترش برای تهیه مارمالاد و نوشیدنی. پژوهشهای علوم و صنایع غذایی ایران، 2(2)، 53-60. doi:https://doi.org/10.22067/ifstrj.v2i2.342
ناقوس، م.، حسینی، س. و فرهنگ‌فر، ه. (1395). اثر سطوح مختلف کلاله زعفران بر کیفیت گوشت ران در جوجه‌های گوشتی. پژوهشهای زعفران، 4(1)، 1-14. doi:https://doi.org/10.22077/jsr.2016.389
نوبخت، ع. و امیری‌داش‌‌آتان، ب. (1393). اثر مقادیر مختلف تفاله خشک لیموترش (Citrus aurantifulia) بر عملکرد، صفات لاشه و فراسنجه‌های خونی بوقلمون‌های گوشتی. تحقیقات تولیدات دام، 3(2)، 9-17.
Alibeyghi, T., Alizadeh Doughikollaee, E., & Zakipour Rahim Abadi, E. (2013). Antioxidant effect of orange peel extract on the quality of common carp (Cyprinus Carpio) fillet during refrigerated storage (4°c). Journal of Fisheries. Iranian Journal of Natural Resourse, 66(2), 185-197. doi:https://doi.org/10.22059/jfisheries.2013.35694 (in Persian)
Alinasabhematabadi, L. (2015). Protein oxidation in Atlantic mackerel (Scomber scombrus) during chilled and frozen storage. (mastre's thesis), NTNU, Retrieved from https://ntnuopen.ntnu.no/ntnu-xmlui/bitstream/handle/11250/2351628/8731_FULLTEXT.pdf?sequence=1&isAllowed=y
AOAC. (2003). Official methods of analysis of AOAC International. USA Association of Official Analytical Chemistry. In.
Arlinghaus, R., & Mehner, T. (2003). Socio-economic characterisation of specialised common carp (Cyprinus carpio L.) anglers in Germany, and implications for inland fisheries management and eutrophication control. Fisheries Research, 61(1-3), 19-33. doi:https://doi.org/10.1016/S0165-7836(02)00243-6
Banerjee, S., Ecavade, A., & Rao, A. (1993). Modulatory influence of sandalwood oil on mouse hepatic glutathione S-transferase activity and acid soluble sulphydryl level. Cancer Letters, 68(2-3), 105-109. doi:https://doi.org/10.1016/0304-3835(93)90135-V
Beltrán, J. M. G., Espinosa, C., Guardiola, F. A., & Esteban, M. Á. (2017). Dietary dehydrated lemon peel improves the immune but not the antioxidant status of gilthead seabream (Sparus aurata L.). Fish & Shellfish Immunology, 64, 426-436. doi:https://doi.org/10.1016/j.fsi.2017.03.042
Celi, P. (2010). The role of oxidative stress in small ruminants' health and production. Revista Brasileira de Zootecnia, 39, 348-363. doi:http://dx.doi.org/10.1590/S1516-35982010001300038
Del Rio, D., Stewart, A. J., & Pellegrini, N. (2005). A review of recent studies on malondialdehyde as toxic molecule and biological marker of oxidative stress. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 15(4), 316-328. doi:https://doi.org/10.1016/j.numecd.2005.05.003
Devasagayam, T., Tilak, J., Boloor, K., Sane, K. S., Ghaskadbi, S. S., & Lele, R. (2004). Free radicals and antioxidants in human health: current status and future prospects. Journal of the Association of Physicians of India, 52(794804), 4.
Espina, L., Somolinos, M., Lorán, S., Conchello, P., García, D., & Pagán, R. (2011). Chemical composition of commercial citrus fruit essential oils and evaluation of their antimicrobial activity acting alone or in combined processes. Food Control, 22(6), 896-902. doi:https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2010.11.021
Eymard, S., Baron, C. P., & Jacobsen, C. (2009). Oxidation of lipid and protein in horse mackerel (Trachurus trachurus) mince and washed minces during processing and storage. Food Chemistry, 114(1), 57-65. doi:https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2008.09.030
Ghanei-Motlagh, R. (2013). Investigation of the protective effect of garlic and vitamin E in prevention of lipid and protein oxidation in carp meat during diferent storage times. . (Unpublished Doctoral dissertation), Ferdowsi University of Mashhad, (in Persian)
González-Molina, E., Domínguez-Perles, R., Moreno, D., & García-Viguera, C. (2010). Natural bioactive compounds of Citrus limon for food and health. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 51(2), 327-345. doi:https://doi.org/10.1016/j.jpba.2009.07.027
Harats, D., Chevion, S., Nahir, M., Norman, Y., Sagee, O., & Berry, E. M. (1998). Citrus fruit supplementation reduces lipoprotein oxidation in young men ingesting a diet high in saturated fat: presumptive evidence for an interaction between vitamins C and E in vivo. The American Journal of Clinical Nutrition, 67(2), 240-245. doi:https://doi.org/10.1093/ajcn/67.2.240
Iranian National Standardization Organization. (1999). Essential analysis by gas chromatography on packed columns General methods. . (ISIRI Standard No. 5192). Retrieved from http://standard.isiri.gov.ir/StandardView.aspx?Id=971 (in Persian)
Jiang, W.-D., Feng, L., Liu, Y., Jiang, J., Hu, K., Li, S.-H., & Zhou, X.-Q. (2010). Lipid peroxidation, protein oxidant and antioxidant status of muscle, intestine and hepatopancreas for juvenile Jian carp (Cyprinus carpio var. Jian) fed graded levels of myo-inositol. Food Chemistry, 120(3), 692-697. doi:https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2009.10.062
Latha, M., & Pari, L. (2003). Preventive effects of Cassia auriculata L. flowers on brain lipid peroxidation in rats treated with streptozotocin. Molecular and Cellular Biochemistry, 243(1-2), 23-28. doi:https://doi.org/10.1023/A:1021697311150
Lin, C.-C., & Lin, C.-S. (2005). Enhancement of the storage quality of frozen bonito fillets by glazing with tea extracts. Food Control, 16(2), 169-175. doi:https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2004.01.007
Luciano, G., Roscini, V., Mattioli, S., Ruggeri, S., Gravador, R., Natalello, A., . . . Priolo, A. (2017). Vitamin E is the major contributor to the antioxidant capacity in lambs fed whole dried citrus pulp. animal, 11(3), 411-417. doi:https://doi.org/10.1017/S1751731116001683
Mabberley, D. J. (1997). A classification for edible Citrus (Rutaceae). Telopea, 7(2), 167-172.
Mazaheri-Tehrani, M., Salari, A., & Heidari, A. (2006). The Bitterness of lime byproducts for preparation marmalade and drink. Iranian Food Science and Technology Research Journal, 2(2), 53-60. doi:https://doi.org/10.22067/ifstrj.v2i2.342 (in Persian)
Mcharek, N., & Hanchi, B. (2017). Maturational effects on phenolic constituents, antioxidant activities and LC-MS/MS profiles of lemon (Citrus limon) peels. Journal of Applied Botany and Food Quality, 90, 1-9. doi:https://doi.org/10.5073/JABFQ.2017.090.001
Mohebbi Moghaddam, M., Baghshani, H., & Shahsavani, D. (2016). Effect of dietary β-carotene supplementation on some oxidative status biomarkers in common carp (Cyprinus Carpio) tissues. Journal of Aquaculture Development, 10(4), 103-111. (in Persian).
Naeiji, N., Shahsavani, D., & Baghshani, H. (2013). Effect of dietary garlic supplementation on lipid peroxidation and protein oxidation biomarkers of tissues as well as some serum biochemical parameters in common carp Cyprinus carpio. Fisheries Science, 79(4), 699-705. doi:https://doi.org/10.1007/s12562-013-0629-2
Naghoos, M., Hoseini, S. M., & Farhangfar, H. (2014). Effect of different levels of saffron’s stigma on thigh meat quality in broiler. Journal of Saffron Researches, 4(1), 1-14. doi:https:/doi.org/10.22077/jsr.2016.389 (in Persian)
Nakano, T., Kanmuri, T., Sato, M., & Takeuchi, M. (1999). Effect of astaxanthin rich red yeast (Phaffia rhodozyma) on oxidative stress in rainbow trout. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-General Subjects, 1426(1), 119-125. doi:https://doi.org/10.1016/S0304-4165(98)00145-7
Nobakht, A., & Amiridashatan, B. (2013). Effect of different levels of dried lemon (Citrus aurantifulid) pulp on performance, carcass and blood parameters on meat type turkeys. Animal Production Research, 3(2), 9-17. (in Persian).
Ogino, K., & Wang, D. H. (2007). Biomarkers of oxidative/nitrosative stress: an approach to disease prevention. Acta Med Okayama, 61(4), 181-189. doi:https://doi.org/10.18926/AMO/32871
Ozsoy, N., Candoken, E., & Akev, N. (2009). Implications for degenerative disorders: antioxidative activity, total phenols, flavonoids, ascorbic acid, beta-carotene and beta-tocopherol in Aloe vera. Oxid Med Cell Longev, 2(2), 99-106.
Papoutsis, K., Pristijono, P., Golding, J. B., Stathopoulos, C. E., Scarlett, C. J., Bowyer, M. C., & Van Vuong, Q. (2016). Impact of different solvents on the recovery of bioactive compounds and antioxidant properties from lemon (Citrus limon L.) pomace waste. Food Science and Biotechnology, 25(4), 971-977. doi:https://doi.org/10.1007/s10068-016-0158-8
Pirouzbakht, M. J., Khanzadi, S., Shahsavani, D., & Baghshani, H. (2015). Investigation some biomarkers of oxidative status of common carp (Cyprinus Carpio) meat during different storage times. Paper presented at the 1th International Conference on Food Industry, Tehran, Iran. Center of Iranian Development Conferences. http://www.civilica.com/paper-fific01-fific01_033=cyprinus-carpio-.html (in Persian)
Rashidnejad, A., Shahsavani, D., & Baghshani, H. (2018). Investigation of the Protective Effect of β-carotene in the Prevention of Lipid and Protein Oxidation in Carp Meat during Different Storage Times. Journal of Aquatic Food Product Technology, 27(8), 870-875. doi:https://doi.org/10.1080/10498850.2018.1506959
Rumley, A., & Paterson, J. (1998). Analytical aspects of antioxidants and free radical activity in clinical biochemistry. Annals of Clinical Biochemistry, 35(2), 181-200. doi:https://doi.org/10.1177/000456329803500202
Salehi, H. (2006). An analysis of the consumer market for carp and carp products in Iran. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 5(2), 83-110.
Wiley Registry. (2012). NIST.2012 Mass Spectral Library (Upgrade). In (Vol. 10th Edition).
Yu, L., Yan, J., & Sun, Z. (2017). D-limonene exhibits anti-inflammatory and antioxidant properties in an ulcerative colitis rat model via regulation of iNOS, COX-2, PGE2 and ERK signaling pathways. Molecular Medicine Reports, 15(4), 2339-2346. doi:https://doi.org/10.3892/mmr.2017.6241
Zarifmanesh, A. (2015). Study the effect of Spirulina platensis on some indicators of oxidative status in carp diet. . (Unpublished doctoral dissertation), Faculty of Veterinary Medicine, Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian),
Zhang, L. L., Lv, S., Xu, J. G., & Zhang, L. F. (2018). Influence of drying methods on chemical compositions, antioxidant and antibacterial activity of essential oil from lemon peel. Natural Product Research, 32(10), 1184-1188. doi:https://doi.org/10.1080/14786419.2017.1320791
)
دوره 8، شماره 2
تیر 1398صفحه 201-212
- تاریخ دریافت: 14 شهریور 1397
- تاریخ بازنگری: 22 آذر 1397
- تاریخ پذیرش: 17 دی 1397
ارسال نظر در مورد این مقاله