مریم عزیزخانی؛ رمضان ابراهیم خاصی
چکیده
درحال‌حاضر سبوس غلات در کشور بدون فراوری لازم جهت حذف ترکیبات ضدتغذیه‌ای عرضه می‌شود که می‌تواند بر سلامت مصرف‌کنندگان واکنش‌های سوء داشته باشد. در این پژوهش، اثرات شرایط مختلف (قدرت و مدت زمان) تیمار با مایکروویو بر میزان رطوبت، ترکیبات ضدتغذیه‌ای (اسید فیتیک و اسید اگزالیک) و میزان اسیدهای چرب سبوس جو، جوی دوسر و برنج موردارزیابی ...
بیشتر
درحال‌حاضر سبوس غلات در کشور بدون فراوری لازم جهت حذف ترکیبات ضدتغذیه‌ای عرضه می‌شود که می‌تواند بر سلامت مصرف‌کنندگان واکنش‌های سوء داشته باشد. در این پژوهش، اثرات شرایط مختلف (قدرت و مدت زمان) تیمار با مایکروویو بر میزان رطوبت، ترکیبات ضدتغذیه‌ای (اسید فیتیک و اسید اگزالیک) و میزان اسیدهای چرب سبوس جو، جوی دوسر و برنج موردارزیابی قرار گرفت. تیمار نمونه‌ها با مایکروویو با توان 2، 4، 6، 8 و 10 کیلووات برای مدت زمان 30، 60، 90، 120، 180 و 240 ثانیه انجام شد. مطلوب‌ترین تیمار جهت کاهش رطوبت برای سبوس جو، جوی دوسر و برنج ایرانی 8 کیلووات برای 120 ثانیه بود. طی تیمار در قدرت‌های 8 و 10 کیلووات مایکروویو در 120 ثانیه، اُفت حدود 50 درصد در محتوای فیتات و اگزالات مشاهده شد. تیمار در 8 کیلووات به مدت 120 ثانیه جهت کاهش فیتات و اگزالات در نمونه‌های سبوس به‌عنوان تیمار بهینه شناسایی گردید. در دورۀ نگهداری 28 روزه در شرایط تسریع‌شده اختلاف آماری قابل‌ملاحظه‌ای بین میزان رطوبت و درصد اسیدهای چرب آزاد نمونه‌های تیمارشده با قدرت 8 و 10 کیلووات مشاهده نگردید. نتایج مطالعۀ حاضر نشان داد که تیمار با قدرت مایکروویو 8 کیلووات به مدت 120 ثانیه در سبوس جو و برنج و 10 کیلووات به مدت 120 ثانیه در سبوس جوی دوسر، مقدار رطوبت، فاکتورهای ضدتغذیه‌ای اسید فیتیک و اسید اگزالیک را به میزان قابل‌توجهی کاهش داد و نیز موجب کاهش میزان رطوبت، کاهش فعالیت لیپاز و تولید اسید چرب آزاد طی دورۀ نگهداری 28 روزه در شرایط تسریع‌شده گردید.
حسن جعفری؛ داود کلانتری؛ محسن آزادبخت
چکیده
در سال‌های اخیر به‌کارگیری خشک‌کن‌های مایکروویو جهت سرعت بخشیدن به عملیات خشک‌کردن محصولات کشاورزی درحال‌گسترش است. لذا در کار تحقیقاتی اخیر خشک‌کن مایکروویو جریان مداومی به‌منظور خشک‌کردن دانه‌های شلتوک ساخته و مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمون، فرایند خشکشدن دو رقم شلتوک طارم هاشمی و شلتوک نعمت در 3 سطح توان مایکروویو ...
بیشتر
در سال‌های اخیر به‌کارگیری خشک‌کن‌های مایکروویو جهت سرعت بخشیدن به عملیات خشک‌کردن محصولات کشاورزی درحال‌گسترش است. لذا در کار تحقیقاتی اخیر خشک‌کن مایکروویو جریان مداومی به‌منظور خشک‌کردن دانه‌های شلتوک ساخته و مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمون، فرایند خشکشدن دو رقم شلتوک طارم هاشمی و شلتوک نعمت در 3 سطح توان مایکروویو 90، 270 و 450 وات، 3 ضخامت مختلف لایۀ شلتوک 6، 12 و 18 میلیمتر و 5 سرعت تغذیۀ محصول به دستگاه 0/24، 0/3، 0/4، 0/6 و 1/2 متر بر دقیقه مورد بررسی قرار گرفت. شیب متوسط کسر رطوبتی در ابتدای خشک‌کردن رقم طارم هاشمی برای لایههای 6، 12 و 18 میلیمتر به‌ترتیب برابر با 3-10×1/6-، 3-10×1/47- و 3-10×3/16- و برای رقم نعمت به‌ترتیب 3-10×2-، 3-10×2/1- و 3-10×2/4- به‌دست آمد که نشاندهندۀ کاهش سریعتر رطوبت برای ضخامت لایۀ 18 میلیمتر نسبت به 8 لایۀ دیگر میباشد. با ارزیابی تمامی پارامترهای خشک‌کن مایکروویو ساختهشده روی کسر رطوبتی و درصد شکست دانه، توان 90 وات، سرعت نوارنقاله 0/24 متر بر دقیقه و ضخامت لایۀ 18 میلیمتر جهت خشک‌کردن شلتوک رقم طارم هاشمی پیشنهاد میگردد. درصد شکست دانهها در شرایط پیشنهادی برای رقم طارم هاشمی در همۀ موارد آزمون کمتر از 10 درصد به‌دست آمد.
علی متولی؛ فاطمه ذبیح‌نیا
چکیده
بررسی ضریب انتقال جرم داخلی و خارجی می‌تواند یک ابزار سودمند برای کنترل بهتر شرایط فرایند خشک‌کردن مواد غذایی و محصولات کشاورزی باشد. درهمین‌راستا در این پژوهش به بررسی تأثیر پیش‌تیمارهای مختلف (پیش‌تیمار حرارتی با عملیات بلانچینگ، پیش‌تیمار پالسی با اشعۀ مایکروویو پالسی، پیش‌تیمار مکانیکی با امواج اولتراسوند و پیش‌تیمار ...
بیشتر
بررسی ضریب انتقال جرم داخلی و خارجی می‌تواند یک ابزار سودمند برای کنترل بهتر شرایط فرایند خشک‌کردن مواد غذایی و محصولات کشاورزی باشد. درهمین‌راستا در این پژوهش به بررسی تأثیر پیش‌تیمارهای مختلف (پیش‌تیمار حرارتی با عملیات بلانچینگ، پیش‌تیمار پالسی با اشعۀ مایکروویو پالسی، پیش‌تیمار مکانیکی با امواج اولتراسوند و پیش‌تیمار شیمیایی با آب‌گیری اسمزی) بر ضرایب انتقال جرم داخلی (ضریب نفوذ رطوبت)، ضرایب انتقال جرم خارجی و همچنین انرژی فعال‌سازی پرداخته شد. آزمایش‌ها در 3 سطح دمایی (45، 55 و 65 درجۀ سلسیوس) و در پیش‌تیمارهای مختلف شامل پیش‌تیمار حرارتی بلانچینگ با آب داغ (در دمای 70، 80 و 90 درجۀ سلسیوس)، پالسی با مایکروویو (90، 180 و 360 وات)، شیمیایی با اسمز (با غلظت 30، 50 و 70 درصد) و مکانیکی با فراصوت (با زمان‌های 15، 30 و 45 دقیقه) انجام گردید. نتایج نشان داد که پیش‌تیمار مایکروویو بیشترین تأثیر و پیش‌تیمار اسمز کمترین تأثیر را بر پارامترهای انتقال جرم داخلی و خارجی نسبت به تیمار شاهد داشت. بالاترین میزان ضریب انتقال جرم داخلی و خارجی با استفاده از پیش‌تیمار مایکروویو با توان 360 وات و دمای خشک‌کردن 65 درجۀ سلسیوس به‌ترتیب به میزان 10-10×36/21 (مترمربع بر ثانیه)، 6-10×13/21 (کیلوگرم بر مترمربع ثانیه) و پایین‌ترین میزان این پارامترها در تیمار شاهد و دمای خشک‌کردن 45 درجۀ سلسیوس و به‌ترتیب به میزان 10-10×7/61 (مترمربع بر ثانیه)، 6-10×3/49 (کیلوگرم بر مترمربع ثانیه) بود. همچنین گسترۀ تغییرات انرژی فعال‌سازی در این پژوهش با استفاده از پیش‌تیمار و دماهای مختلف از 18/52 تا 32/04 کیلوژول بر مول بود.
نسترن خواجه‌ئی؛ محمدتقی گلمکانی؛ مرضیه ابلاغی؛ محمدهادی اسکندری
چکیده
هدف از این تحقیق، استخراج اسانس گیاه مورتلخ به‌روش تقطیر آبی به کمک مایکروویو و تقطیر آبی ساده و سپس، مقایسۀ بازده و سینتیک استخراج، ترکیبات شیمیایی، ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، فعالیت ضداکسایشی و ضدقارچی اسانس به‌دست‌آمده از دو روش مذکور بود. بازده نهایی اسانس در روش تقطیر آبی ساده (150 دقیقه)، 1/74 درصد و در روش تقطیر آبی به کمک مایکروویو ...
بیشتر
هدف از این تحقیق، استخراج اسانس گیاه مورتلخ به‌روش تقطیر آبی به کمک مایکروویو و تقطیر آبی ساده و سپس، مقایسۀ بازده و سینتیک استخراج، ترکیبات شیمیایی، ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، فعالیت ضداکسایشی و ضدقارچی اسانس به‌دست‌آمده از دو روش مذکور بود. بازده نهایی اسانس در روش تقطیر آبی ساده (150 دقیقه)، 1/74 درصد و در روش تقطیر آبی به کمک مایکروویو (45 دقیقه)، 1/71 درصد بود. تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین دو روش ازنظر بازده استخراج اسانس دیده نشد، اما زمان روش تقطیر آبی به کمک مایکروویو بسیار کوتاه‌تر بود. عدد IC50 برای روش تقطیر آبی به کمک مایکروویو و تقطیر آبی ساده به‌ترتیب 3/70 و 3/41 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر به‌دست آمد. ترکیبات مؤثرۀ اسانس به‌دست‌آمده از هر دو روش مشابه بودند. اثر ضدقارچی روی قارچ‌های مورد آزمون (آسپرژیلوس نایجر، آسپرژیلوس اوریزا، تریکودرما هاریزانوم، بیساکلامیس اسپکتابیلیس، پیسیلومایسز واریوتی و پنیسیلیوم کرایزوژنوم)، متفاوت بود و MIC بین 2500-78/1 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر متغیر بود. تریکودرما هاریزانوم مقاوم‌ترین و بیساکلامیس اسپکتابیلیس حساس‌ترین قارچ‌ها به اسانس بودند. بنابراین، تقطیر آبی به کمک مایکروویو هیچ‌گونه اثر نامطلوبی بر ویژگی‌های کمی و کیفی ترکیبات اسانس، فعالیت ضداکسایشی و ضدقارچی اسانس مورتلخ نداشت.
معصومه مقیمی؛ حمید بخش آبادی؛ مسعود بذرافشان
چکیده
در تکنولوژی استخراج روغن، تیماردهی مناسب دانه قبل از استخراج یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین مراحل برای تولید محصولی با کیفیت و راندمان بالاست. در این تحقیق به‌منظور مدل‌سازی فرایند استخراج روغن از دانه‌های کتان به کمک پیش‌تیمار مایکروویو از زمان‌های مختلف فرایند (90، 180 و 270 ثانیه) و توان‌های مختلف (180، 540 و 900 وات) استفاده گردید و ...
بیشتر
در تکنولوژی استخراج روغن، تیماردهی مناسب دانه قبل از استخراج یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین مراحل برای تولید محصولی با کیفیت و راندمان بالاست. در این تحقیق به‌منظور مدل‌سازی فرایند استخراج روغن از دانه‌های کتان به کمک پیش‌تیمار مایکروویو از زمان‌های مختلف فرایند (90، 180 و 270 ثانیه) و توان‌های مختلف (180، 540 و 900 وات) استفاده گردید و میزان راندمان استخراج، اسیدیته، ضریب شکست، دانسیته، عدد اسیدی و رنگ روغن استخراج‌شده با پرس مورد بررسی قرار گرفت. جهت پیش‌بینی روند تغییرات از ابزار شبکه‌های عصبی مصنوعی در نرم‌افزار MATLAB R2013a استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش توان و زمان مایکروویو، راندمان استخراج روغن، اندیس اسیدی و اسیدیته، دانسیته و رنگ روغن افزایش یافت. آنالیز واریانس داده‌ها مشخص کرد که استفاده از پیش‌تیمار مایکروویو تأثیری در میزان ضریب شکست روغن‌ها ندارد. با بررسی شبکه‌های مختلف شبکۀ پس‌انتشار پیش‌خور با توپولوژی‌های 2-8-6 با ضریب همبستگی بیشتر از 0/999 و میانگین مربعات خطای کمتر از 0/001 و با به‌کارگیری تابع فعال‌سازی لگاریتم سیگموئیدی، الگوی یادگیری جهنده و چرخۀ یادگیری 1000 به‌عنوان بهترین مدل عصبی مشخص گردید. نتایج حاصل از مدل‌های بهینۀ انتخاب‌شده نیز ارزیابی گردید و این مدل‌ها با ضرایب همبستگی بالا (بیش از 0/844) قادر به پیش‌بینی روند تغییرات بودند. باتوجه‌به دقت بالای مدل عصبی می‌توان با اطمینان بالا به پیش‌بینی این مدل‌ها اعتماد کرده و از این مدل‌ها برای بهینه‌سازی و کنترل فرایند استفاده نمود که این امر می‌تواند به صرفه‌جویی در انرژی و زمان منجر شده و ازطرف‌دیگر محصول نهایی مطلوب‌تری را ایجاد کند.
محمدتقی گلمکانی؛ آرمین قاسمی؛ محمدهادی اسکندری؛ مهرداد نیاکوثری
چکیده
در این تحقیق اثر روش‌های مختلف استخراج، تقطیر با آب به کمک مایکروویو و استخراج به کمک مایکروویو بدون حلال، بر بازدهی، ترکیبات موثره و فعالیت ضد میکروبی (4 باکتری گرم مثبت و 4 باکتری گرم منفی) اسانس برگ به‌لیمو در مقایسه با روش سنتی تقطیر با آب بررسی شده است. نتایج کروماتوگرافی گازی/ طیف سنج جرمی بیانگر آن بود که ژرانیال (28/53-25/54 درصد)، ...
بیشتر
در این تحقیق اثر روش‌های مختلف استخراج، تقطیر با آب به کمک مایکروویو و استخراج به کمک مایکروویو بدون حلال، بر بازدهی، ترکیبات موثره و فعالیت ضد میکروبی (4 باکتری گرم مثبت و 4 باکتری گرم منفی) اسانس برگ به‌لیمو در مقایسه با روش سنتی تقطیر با آب بررسی شده است. نتایج کروماتوگرافی گازی/ طیف سنج جرمی بیانگر آن بود که ژرانیال (28/53-25/54 درصد)، نرال (23/51-20/76 درصد) و لیمونن (12/51-11/21 درصد) اصلیترین ترکیبات موثره اسانس‌های برگ به‌لیمو بودند. میان ترکیبات موثره اسانس بدستآمده با روش استخراج به کمک مایکروویو بدون حلال با اسانس روش‌های تقطیر با آب و تقطیر با آب به کمک مایکروویو، اختلافات آماری معنیداری وجود داشت (0/05>P). فعالیت ضد میکروبی اسانس برگ به‌لیمو بدستآمده با روش استخراج به کمک مایکروویو بدون حلال نسبت به اسانس روش‌های تقطیر با آب و تقطیر با آب به کمک مایکروویو بالاتر بوده که به دلیل بیشتر بودن میزان ترکیبات اکسیژن داری مانند ژرانیال (افزایش 11/70-4/96 درصدی) و نرال (افزایش 13/24-4/09 درصدی) میباشد. در نتیجه، روش استخراج به کمک مایکروویو بدون حلال را می‌توان به عنوان یک روش جایگزین سریع، کارآمد و انتخابگر برای استخراج اسانس از گیاهان دارویی پیشنهاد می‌شود.
احسان شاد؛ هادی هاشمی گهروئی؛ محمدتقی گلمکانی؛ سارا مزیدی
چکیده
روش نفوذ خشک مایکروویو و گرانش یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های استخراج به کمک مایکروویو است. هدف از این پژوهش، مقایسه روش استخراج نفوذ خشک مایکروویو و گرانش با روش‌های تقطیر با آب به کمک مایکروویو و تقطیر با آب بر کیفیت اسانس رزماری بود. متغیرهایی چون بازدهی نهایی استخراج، زمان استخراج، ترکیبات شیمیایی، خاصیت آنتی‌اکسیدانی و میزان ...
بیشتر
روش نفوذ خشک مایکروویو و گرانش یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های استخراج به کمک مایکروویو است. هدف از این پژوهش، مقایسه روش استخراج نفوذ خشک مایکروویو و گرانش با روش‌های تقطیر با آب به کمک مایکروویو و تقطیر با آب بر کیفیت اسانس رزماری بود. متغیرهایی چون بازدهی نهایی استخراج، زمان استخراج، ترکیبات شیمیایی، خاصیت آنتی‌اکسیدانی و میزان انرژی مصرفی مقایسه شدند. نتایج این پژوهش نشان داد زمان کل فرایند در روش‌های استخراج اسانس به کمک نفوذ خشک مایکروویو و گرانش، تقطیر با آب به کمک مایکروویو و تقطیر با آب به ترتیب 5، 15 و 120 دقیقه و مصرف انرژی آنها به ترتیب 0/04، 0/13 و 1/00 کیلووات‌ساعت بود. روش استخراج اسانس به‌کمک نفوذ خشک مایکروویو و گرانش مزایای مهمی از جمله، افزایش خاصیت آنتی‌اکسیدانی (10/3 درصد) و تولید اسانس با ارزش‌تر (آلفا پینن، کامفن و 1و-8-سینئول هر کدام به ترتیب 17/0، 2/1 و 2/8 درصد بیشتر) را نسبت به روش تقطیر با آب دارد. تجزیه و تحلیل کروماتوگرافی گازی/طیف‌سنج جرمی اسانس‌های استخراج شده نشان داد که استفاده از امواج مایکروویو تأثیر مهمی روی ترکیب اسانس‌ها ندارد. روش استخراج نفوذ خشک مایکروویو و گرانش نسبت به روش‌های تقطیر با آب به کمک مایکروویو و تقطیر با آب نیاز به انرژی، هزینه و حلال کمتری داشته و به همین دلیل جزء فن‌آوری‌های دوست‌دار محیط زیست شناخته می‌شود.
مهدی صداقت سنگانی؛ اسحاق زکی پور رحیم آبادی؛ احسان احمدی فر
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی تیمارهای قبل (سرخ کردن مقدماتی و مایکروویو) و بعد (گرفتن روغن) از سرخ کردن عمیق بر میزان جذب روغن فیلة ماهی کپور نقره‌ای است. تیمارها شامل تیمار A یا تیمار شاهد [سرخ کردن عمیق نمونه‌ها (دمای 180 درجه سانتیگراد به مدت 5 تا 7 دقیقه)]، تیمار B (سرخ کردن عمیق + حذف رطوبت سطحی بعد از سرخ کردن)، تیمار C [سرخ کردن مقدماتی ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، بررسی تیمارهای قبل (سرخ کردن مقدماتی و مایکروویو) و بعد (گرفتن روغن) از سرخ کردن عمیق بر میزان جذب روغن فیلة ماهی کپور نقره‌ای است. تیمارها شامل تیمار A یا تیمار شاهد [سرخ کردن عمیق نمونه‌ها (دمای 180 درجه سانتیگراد به مدت 5 تا 7 دقیقه)]، تیمار B (سرخ کردن عمیق + حذف رطوبت سطحی بعد از سرخ کردن)، تیمار C [سرخ کردن مقدماتی (دمای 180درجه سانتیگراد به مدت 3-2 دقیقه)+ سرخ کردن عمیق]، تیمار D (سرخ کردن مقدماتی+ سرخ کردن عمیق + گرفتن روغن پس از سرخ کردن)، تیمار E [پخت مقدماتی در مایکروویو (مدت 1 دقیقه در قدرت بالا 2450 مگا هرتز) + سرخ کردن عمیق] و تیمار F (پخت مقدماتی در مایکروویو + سرخ کردن عمیق + گرفتن روغن پس از سرخ کردن) بودند. نتایج نشان داد که میزان کاهش درصد رطوبت و افزایش جذب روغن در نمونه‌هایی که به طور مقدماتی سرخ شدند (تیمارهای C و D) نسبت به سایر نمونه‌ها بیشتر بود. نسبت اسیدهای چرب امگا 6 به امگا 3 در نمونه‌هایی که به طور مقدماتی سرخ شدند (تیمارهای C و D) افزایش پیدا کرد. پخت مقدماتی در مایکروویو قبل از سرخ کردن و حذف روغن سطحی بعد از سرخ کردن (تیمار F) باعث بیشترین کاهش میزان جذب روغن شد. در فرآیند سرخ کردن عمیق تیمارها، کاهش رطوبت به عنوان برجسته ترین تغییر بود که باعث گردید میزان پروتئین، چربی و خاکستر به طور قابل توجهی در نمونه‌های سرخ شده نسبت به نمونه خام افزایش یابد.
