نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد مهندسی علوم و صنایع غذایی، مؤسسه آموزش عالی تجن، قائمشهر، ایران
2 دانشیار، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
3 مربی، گروه علوم و صنایع غذایی، مؤسسه آموزش عالی تجن، قائمشهر، ایران
چکیده
در مطالعۀ حاضر، اثر دو ریخت‌پذیرکنندۀ سوربیتول و پلی‌اتیلن گلایکول 400 در نسبت‌های مختلف (5:5، 5:10، 5:15، 10:5، 10:10، 10:15، 15:5، 15:10 و 15:15) روی خواص فیزیکوشیمیایی فیلم‌های ژلاتینی حاصل از پوست ماهی حلوای سیاه (Parastromateus niger) مورد بررسی قرار گرفت. ریخت‌پذیرکننده‌ها ترکیباتی با وزن مولکولی پایین هستند که بین ملکول‌های پلیمر قرار می‌گیرند تا انعطاف‌پذیری فیلم را بهبود بخشند. با افزایش میزان ریخت‌پذیرکننده، مقاومت به کشش و مدول الاستیک فیلم‌ها کاهش ولی درصد کشش در نقطۀ پارگی فیلم‌ها افزایش یافت. این اثر درنتیجۀ پراکنش مولکول‌های ریخت پذیرکننده بین پلیمر و تضعیف برهم‌کنش‌های پلیمر-پلیمر بود و منجربه‌افزایش کشش فیلم‌ها گردید. بیشترین کدورت در فیلم‌های حاوی بالاترین غلظت ریخت‌پذیرکننده مشاهده شد و کدورت فیلم‌های حاوی 15 درصد پلی‌اتیلن گلایکول بیشتر از فیلم‌های حاوی سوربیتول با همین نسبت ترکیبی بود (0/05>P). تراوش‌پذیری فیلم‌ها نسبت به بخار آب عمدتاً تحت تأثیر میزان ریخت‌پذیرکننده بود و صرف نظر از نوع ریخت‌پذیرکننده، با افزایش غلظت آن در فیلم‌ها تراوش‌پذیری به بخار آب از 1/001 به 1/901 میلی‌مترگرم/پاسکال‌ساعت مترمربعافزایش یافت. بسته به غلظت ریخت‌پذیرکننده، تفاوت معنی‌داری در حلالیت فیلم‌ها مشاهده شد، بیشترین و کمترین حلالیت متعلق به نمونه‌های حاوی 15 درصد و 5 درصد سوربیتول یا پلی اتیلن گلایکول و به‌ترتیب حدود 70 درصد و 15/5 درصد بود (0/05>P). به‌طورکلی، افزایش حلالیت و تراوش‌پذیری فیلم‌های ژلاتینی به‌دلیل نفوذ مولکول‌های ریخت‌پذیرکننده در پلیمر و متعاقباً افزایش فضای آزاد بین آنها بود.
کلیدواژه‌ها
سازمان ملی استاندارد ایران. 1373. ویژگی‌ها و روش‌های آزمون ژلاتین مورد مصرف در صنایع غذایی. شماره 3474، چاپ اول.
مشکانی، م.، مرتضوی، ع.، میلانی، ا. و بخشی‌مقدم، ف. 1391. بررسی خصوصیات فیزیکی و بهینه‌سازی فرمولاسیون فیلم خوراکی با استفاده از ایزولۀ پروتئین نخود (Carietinum L.). فصلنامه علوم و صنایع غذایی، 36: 109-117.
Al-Hassan, A.A., & Norziah, M.H. 2012. Starch-gelatin edible films: Water vapor permeability and mechanical properties as affected by plasticizers. Food Hydrocolloids, 26(1):108-117.
ASTM. 2009. Standard test method for tensile properties of thin plastic sheeting. Designation D 882-09. Philadelphia: American Society for Testing Materials.
ASTM. 1995. Standard test methods for water vapor transmission of materials. Annual book of ASTM standards. Designation.E 96- 95. Philadelphia: American Society for Testing Materials.
Avella, M., De Vlieger, J.J., EmanuelaErrico, M., Fischer, S., Vacca, P., & Grazia Volpe, M. 2005. Biodegradable starch/clay nanocomposite films for food packaging applications. Food Chemistry, 93(3):467-474.
Bourtoom, T., Chinnan, M.S., Jantawat, P., & Sanguandeekul, R. 2006. Effect of plasticizer type and concentration on the properties of edible film from water-soluble fish proteins in surimi wash-water. Food Science and Technology International, 12(2):119-126.
Cao, N., Fu, Y., & He, J. 2007. Preparation and physical properties of soy protein isolate and gelatin composite films. Food Hydrocolloids, 21(7):1153-1162.
De Jesus Avena-Bustillos, R., & McHugh, T.H. 2012.Role of edible film and coating additives.In E. A. Baldwin et al. (Ed), Edible Coatings and Films to Improve Food Quality (pp. 158-159). CRC Press publishing Inc.
EsmaeiliKharyeki, M., Rezaei, M., & Motamedzadegan. A. 2011. The effect of processing conditions on physico-chemical properties of whitecheek shark (carcharhinusdussumieri) skin gelatin. International Aquatic Research, 3:63-69.
Galus, S., & Lenart, A. 2013. Development and characterization of composite edible films based on sodium alginate and pectin. Journal of Food Engineering, 115(4):459-465.
Gómez-Estaca, J., Gómez-Guillén, M.C., Fernández-Martín, F., & Montero, P .2011. Effects of gelatin origin, bovine-hide and tuna-skin, on the properties of compound gelatin-chitosan films. FoodHydrocolloids, 25(6):1461-1469.
Hosseini, S.F., Rezaei, M., Zandi, M., & FarahmandGhavi, F. 2013. Preparation and functional properties of fish gelatin-chitosan blend edible films. Food Chemistry, 136(3):1490-1495.
Irissin-mangata, J., bauduin, G., boutevin, B., & gontard, N. 2001. New plasticizers for wheat gluten films. European polymer journal, 37(8):1533-1541.
Kittiphattanabawon, P., Benjakul, S., Visessanguan, W., & Shahidi, F. 2010. Comparative study on characteristics of gelatin from the skins of brownbanded bamboo shark and blacktip shark as affected by extraction conditions. Food Hydrocolloids, 24(2):164-171.
Liu, H.Y., Li, D., & Guo, D.S. 2008. Extraction and properties of gelatin from channel catfish (Ietaluruspunetaus) skin. LWT- Food Science and Technology, 41(3):414-419.
Ma, W., Tang, C.H., Yin, S.W., Yang, X.O., Wang, Q., Liu, F., & Wei, Z.H. 2012. Characterization of gelatin-based edible films incorporated with olive oil. Food Research International, 49(1):572-579.
Mahjoorian, A., Mortazavi, S.A., Tavakolipour, H., Motamedzadegan, A., & Askari, B. 2013. Rheological properties of skin gelatin of beluga sturgeon (husohuso) from the caspian Sea. Annals of Biological Research, 4(7):227-234.
McHught, T.H., & Krochta, J.M. 1994. Sorbitol- vs glycerol-plasticized whey protein edible films: integrated oxygen permeability and tensile property evaluation. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 42(4):841-845.
Pavlath, A.E., & Orts, W. 2009.Edible Films and Coatings: Why, What and How?. In M. E. Embuscado, & K. C. Huber (Eds), Edible Films and Coatings for Food Applications (pp. 8-9). Springe publishing Inc.
Ramos, Ó.L., Reinas, I., Silva, S.I., Fernandes, J.C., Cerqueira, M.A., Pereira, R.N., Vicente, A.A., FátimaPoças, M., Pintado, M.E., &Xavier Malcata, F. 2013. Effect of whey protein purity and glycerol content upon physical properties of edible films manufactured therefrom. Food Hydrocolloids, 30(1):110-122.
Rivero, S., García, M.A., & Pinotti, A. 2010. Correlations between structural, barrier, thermal & mechanical properties of plasticized gelatin films. Innovative Food Science and Emerging Technologies, 11(2):369-375.
Siew, D.C.W., Heilmann, C., Easteal, A.J., & Cooney, R.P. 1999. Solution and film properties of sodium caseinate/glycerol and sodium caseinate/polyethylene glycol edible coating systems. Journal of agricultural and food chemistry, 47(8):3432-3440.
Sobral, P.J.A., Menegalli, F.C., Hubinger, M.D., & Roques, M.A. 2001. Mechanical, water vapor barrier and thermal propertisepf gelatin based edible films. Food Hydrocolloids, 15(4):423-432.
Thomazine, M., Carvalho, R.A., & Sobral, P.J.A. 2005. Physical properties of gelatin films plasticized by blends of glycerol and sorbitol. Journal of Food Science, 70(3):172-176.
Yang, L., & Paulson, A.T. 2000. Effects of lipids on mechanical and moisture barrier properties of edible gellanfilm. Food Research International, 33(7):571-578.
)