ریز پوشانی مواد غذایی
امیر حق دوست؛ لیلا گلستان؛ مریم حسنی؛ مصطفی شهیدی نوقابی؛ سیداحمد شهیدی
چکیده
درون‌پوشانی مواد در نانولیپوزوم‌ها می‌تواند به‌عنوان یک سیستم حامل محافظتی از ترکیبات زیست‌فعال طی فراوری و نگهداری در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد. فیکوبیلی‌پروتئین‌های مستخرج از جلبک‌ها با دارابودن ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی، ضدمیکروبی، ضدسرطانی و ضدالتهابی می‌توانند جهت تولید مواد اولیۀ غذاهای فراسودمند مورد استفاده ...
بیشتر
درون‌پوشانی مواد در نانولیپوزوم‌ها می‌تواند به‌عنوان یک سیستم حامل محافظتی از ترکیبات زیست‌فعال طی فراوری و نگهداری در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد. فیکوبیلی‌پروتئین‌های مستخرج از جلبک‌ها با دارابودن ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی، ضدمیکروبی، ضدسرطانی و ضدالتهابی می‌توانند جهت تولید مواد اولیۀ غذاهای فراسودمند مورد استفاده قرار گیرد. لذا، در مطالعۀ حاضر رنگدانۀ فیکوبیلی‌پروتئین از جلبک گراسیلاریا استخراج و میزان رنگیزه‌ها موردبررسی قرار گرفت. نانولیپوزوم‌های حاوی رنگدانه با پوشش کیتوزان (0، 0/5، 1 و 1/5 درصد) تهیه شد و خصوصیات فیزیکوشیمیایی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی آن ارزیابی گردید. میانگین قطر نانولیپوزوم‌ها و شاخص پراکندگی به‌ترتیب از محدودۀ 336/9 تا 577/7 نانومتر و 0/25 تا 0/28 در نانوحامل‌ها متغیر بود. بالاترین مقادیر راندمان نانوپوشانی نانولیپوزوم فیکوبیلی‌پروتئین (83/98 درصد) تحت‌شرایط بهینه در نانولیپوزوم با پوشش 1/5 درصد کیتوزان به‌دست‌آمد. نتایج نشان داد فعالیت ضدمیکروبی تیمارها به‌طور معنی‌داری پس از کپسوله‌کردن در نانولیپوزوم افزایش یافت. علاوه‌بر این فعالیت آنتی‌اکسیدانی فیکوبیلی‌پروتئین‌ها پس از نانوپوشانی در لیپوزوم‌ها به‌طور معنی‌داری افزایش داشت. به‌طوری‌که میزان EC50 به پی‌پی‌ام 1/40±81/27 و 6/76±107/67 به‌ترتیب در تست‌های مهار رادیکال آزاد 1و1-دی‌فنیل-2-پیکریل-هیدرازیل و 2و2-آزینوبیس (3-اتیل بنزوتیازولین 6-سلفونیک اسید) در نانولیپوزوم با پوشش 1/5 درصد کیتوزان کاهش یافت. براساس یافته‌های این تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که درون‌پوشانی با پوشش کیتوزان به‌طور مؤثری پایداری، خواص ضدمیکروبی و فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی آن را افزایش داده است. لذا جهت افزایش پایداری ترکیبات طبیعی طی فرایندهای مختلف پیشنهاد می‌گردد.
ریز پوشانی مواد غذایی
بیتا محمدعلمی؛ اکرم آریان‌فر؛ علی محمدی ثانی؛ سارا ناجی طبسی
چکیده
امروزه صنعت تولید غذا در جستجوی روش‌های نوین برای کاهش سطح اسیدهای چرب اشباع و ترانس مواد غذایی فراوری‌شده و تولید جایگزین مناسب چربی برای محصولات پرچرب است که ضمن تأمین تمام یا برخی از خواص کاربردی چربی‌ها فواید سلامتی‌بخش نیز داشته باشد. در این تحقیق از روغن‌کنجد در ماتریس‌های ژل‌مانند جهت تولید عامل‌های روغنی حجم‌دهنده بر ...
بیشتر
امروزه صنعت تولید غذا در جستجوی روش‌های نوین برای کاهش سطح اسیدهای چرب اشباع و ترانس مواد غذایی فراوری‌شده و تولید جایگزین مناسب چربی برای محصولات پرچرب است که ضمن تأمین تمام یا برخی از خواص کاربردی چربی‌ها فواید سلامتی‌بخش نیز داشته باشد. در این تحقیق از روغن‌کنجد در ماتریس‌های ژل‌مانند جهت تولید عامل‌های روغنی حجم‌دهنده بر پایۀ اینولین در سه سطح (0/5 تا 1/5 درصد)، صمغ فارسی (1 تا 2/5 درصد) و آلژینات نیز در سه سطح (0/5 تا 1 درصد) به‌عنوان راهکار جدیدی برای بهبود محتوای چربی محصولات غذایی عمل‌گرا استفاده شد. درصد مهاجرت روغن، پایداری حرارتی، پارامترهای رنگ از قبیل *L*،a و *b و همچنین ویژگی‌های رئولوژیکی از قبیل سختی، چسبندگی، قوام و نیروی چسبندگی ماتریس‌های حجیم روغنی تولیدشده بررسی گردید. سیستم ساختاریافتۀ دوفازی به روش سطح پاسخ با پاسخ‌های سه متغیر در بیشترین پایداری حرارتی، کمترین درصد مهاجرت روغن، بهترین رنگ و ویژگی‌های بافتی مطلوب بهینه‌سازی شد و مقادیر بهینه در غلظت‌های درصدی (1/32) از صمغ فارسی، (1/5) اینولین و (0/96) آلژینات سدیم به‌دست‌آمد. در بررسی مدل رگرسیونی، سختی، قوام، روشنایی و زردی رنگ با ضریب تبیین بالای 85 درصد برازش خوبی از مدل نسبت به داده‌های آزمایشی نشان دادند.
ریز پوشانی مواد غذایی
زهره بهرامی؛ احمد پدرام نیا؛ محمدرضا سعیدی اصل؛ محمد آرمین؛ مجتبی حیدری مجد
چکیده
هدف از این مطالعه تولید نانوالیاف گلیادین الکتروریسی‌شده حاوی اسانس آویشن شیرازی (5، 10 و 15 درصد، وزنی/وزنی) برای ایجاد الیاف‌های ضدمیکروبی فعال بود. حداقل غلظت مهارکنندگی رشد و حداقل غلظت کشندگی اسانس ارزیابی شد. همچنین نانوالیاف تولیدی از لحاظ ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی بررسی شد. نتایج باتوجه‌به ...
بیشتر
هدف از این مطالعه تولید نانوالیاف گلیادین الکتروریسی‌شده حاوی اسانس آویشن شیرازی (5، 10 و 15 درصد، وزنی/وزنی) برای ایجاد الیاف‌های ضدمیکروبی فعال بود. حداقل غلظت مهارکنندگی رشد و حداقل غلظت کشندگی اسانس ارزیابی شد. همچنین نانوالیاف تولیدی از لحاظ ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی بررسی شد. نتایج باتوجه‌به حداقل غلظت مهارکنندگی رشد و حداقل غلظت کشندگی نشان داد که اسانس آویشن شیرازی اثرات معنی‌دار باکتری‌کشی دارد. نانوالیاف، راندمان ریزپوشانی نزدیک به 95 درصد را نشان داد و وجود اسانس آویشن شیرازی سبب افزایش زاویۀ تماس و کدورت گردید. اسانس سبب جذب نور در طول موج مرئی شده و ازاین‌رو، باعث افزایش پارامتر *b و کاهش پارامترهای *a و *L شد. فعالیت ضدمیکروبی نانوالیاف‌های حاوی اسانس بررسی شد. نتایج نشان داد که باسیلوس سوبتیلیس حساس‌ترین باکتری به نانوالیاف حاوی اسانس بوده درحالی‌که سالمونلا تیفی مقاوم‌ترین بود. نانوالیاف حاوی اسانس ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی خوبی نشان داد و این فعالیت هنگامی که غلظت اسانس به 15 درصد رسید، بهبود یافت. سپس، کارایی نانوالیاف زیست‌فعال حاوی 5، 10 و 15 درصد (وزنی/وزنی) اسانس آویشن برای کاهش رشد میکروبی (لیستریا مونوسیتوژنز) فیلۀ دودی ماهی سالمون در طول نگهداری سرد بررسی شد. نتایج نشان داد که جمعیت نهایی این باکتری در دمای 4 درجۀ سانتی‌گراد در حضور اسانس آویشن در مقایسه با نمونۀ کنترل منفی بدون اسانس آویشن، پس از 16 روز نگهداری حدود 3-2/5 لگاریتم کاهش یافت. این نتایج نشان می‌دهد که نانوالیاف گلیادین توسعه‌یافته با مادۀ فعال می‌تواند در طراحی مواد بسته‌بندی ضدمیکروبی استفاده شود.
تکنولوژی مواد غذایی- فراورده های غلات و پخت
فاطمه حنیفی واحد؛ مانیا صالحی فر؛ علیرضا رحمن
چکیده
هدف از این پژوهش تولید مافین‌های کم‌چرب با استفاده از اولئوژل‌های بر پایۀ موم کارنوبا و روغن هستۀ انگور بود. روغن موجود در فرمولاسیون مافین با سطوح مختلف (0 تا 100 درصد) جایگزین شد. افزایش اولئوژل تا سطح 50 درصد در مقایسه با نمونۀ شاهد تأثیر معنی‌داری روی دانسیتۀ خمیر نداشت. فعالیت آبی نمونه‌های کیک مافین حاوی اولئوژل بیشتر از نمونۀ ...
بیشتر
هدف از این پژوهش تولید مافین‌های کم‌چرب با استفاده از اولئوژل‌های بر پایۀ موم کارنوبا و روغن هستۀ انگور بود. روغن موجود در فرمولاسیون مافین با سطوح مختلف (0 تا 100 درصد) جایگزین شد. افزایش اولئوژل تا سطح 50 درصد در مقایسه با نمونۀ شاهد تأثیر معنی‌داری روی دانسیتۀ خمیر نداشت. فعالیت آبی نمونه‌های کیک مافین حاوی اولئوژل بیشتر از نمونۀ شاهد بود. با افزایش درصد به‌کارگیری اولئوژل تا سطح 50 درصد حجم مخصوص کیک‌ها افزایش یافت. استفاده از اولئوژل تا سطح 50 درصد تأثیر معنی‌داری (0/05>P) روی شاخص L* نداشت. با افزایش درصد به‌کارگیری اولئوژل تا سطح 50 درصد سفتی کیک‌ها کاهش یافت بااین‌وجود افزایش بیشتر اولئوژل از 50 تا 100 درصد به‌طور معنی‌داری (0/05>P) منجربه‌افزایش سفتی آنها شد. افزایش زمان نگهداری سفتی بافت را به‌طور معنی‌داری (0/05>P) افزایش داد. نمونه‌های حاوی اولئوژل از 10 تا 50 درصد از لحاظ خصوصیات حسی تفاوت معنی‌داری با نمونۀ شاهد نداشتند (0/05<P) ولی با افزایش درصد به‌کارگیری اولئوژل از 50 درصد به بالا منجربه‌کاهش معنی‌دار (0/05>P) تمامی خصوصیات حسی نمونه‌های مافین در مقایسه با نمونۀ شاهد شد. بنابراین به‌طورکلی می‌توان نمونه‌ای که حاوی 50 درصد اولئوژل بر پایۀ موم کارنوبا و روغن هستۀ انگور به‌جای روغن می‌باشد به‌عنوان نمونۀ برتر انتخاب نمود
ایمنی و کنترل کیفی مواد غذایی
مریم قنبری؛ عباسعلی مطلبی؛ نوردهر رکنی؛ امیرعلی انوار
چکیده
فیلۀ مرغ یکی از فراورده‌های غذایی پرطرف‌دار حاصل از گوشت مرغ است. رشد میکروبی و اکسیداسیون لیپیدها از عوامل اولیۀ فساد این محصول در شرایط یخچالی می‌باشد. نمونه‌های فیلۀ مرغ در قالب یک نمونۀ شاهد و یک تیمار با اسانس هستۀ انگور و 4 تیمار با غلظت‌های 1، 2 و 5 درصد نانوامولسیون اسانس هستۀ انگور تهیه‌شده و به مدت 14 روز در یخچال (4 و 8 درجۀ ...
بیشتر
فیلۀ مرغ یکی از فراورده‌های غذایی پرطرف‌دار حاصل از گوشت مرغ است. رشد میکروبی و اکسیداسیون لیپیدها از عوامل اولیۀ فساد این محصول در شرایط یخچالی می‌باشد. نمونه‌های فیلۀ مرغ در قالب یک نمونۀ شاهد و یک تیمار با اسانس هستۀ انگور و 4 تیمار با غلظت‌های 1، 2 و 5 درصد نانوامولسیون اسانس هستۀ انگور تهیه‌شده و به مدت 14 روز در یخچال (4 و 8 درجۀ سانتی‌گراد) نگهداری شدند. تمامی نمونه‌ها طی این مدت در فواصل زمانی مختلف با انجام آزمون‌های میکروبی، شیمیایی و حسی موردارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آنالیز واریانس دوطرفه و برای مقایسۀ میانگین آنها از آزمون چنددامنه‌ای دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد که نمونه‌های تیمارشده با غلظت‌های مختلف نانوامولسیون اسانس هستۀ انگور در مقایسه با نمونۀ شاهد، دارای شمارش باکتریایی کمتر و نیز مقادیر نیتروژن فرار کل و عدد پراکسید کمتری در طول مدت مطالعه داشتند. نمونه‌های تیمارشده با غلظت 5 درصد نانوامولسیون اسانس هستۀ انگور در مقایسه با غلظت‌های 1 و 2 درصد در افزایش زمان ماندگاری مؤثرتر بودند همچنین پذیرش کلی نمونۀ دارای نانوامولسیون اسانس با غلظت 5 درصد تا روز 7 دارای امتیاز 0/11±3/12 بود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که نانوامولسیون اسانس هستۀ انگور می‌تواند با به‌تأخیرانداختن فساد میکروبی و شیمیایی و بهبود ویژگی‌های حسی باعث افزایش زمان ماندگاری فیلۀ مرغ بسته‌بندی‌شدۀ تازه در شرایط یخچالی شود.
ریز پوشانی مواد غذایی
فاطمه کلهر؛ فرزانه عبدالملکی
چکیده
این تحقیق با هدف افزایش زنده‌مانی باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پلانتاروم، نانوامولسیون عصارۀ خوشاریزه با آلژینات سدیم جهت غنی‌سازی دسر لبنی بر پایۀ شیر شتر اضافه گردید. بنابراین نانوامولسیون عصارۀ خوشاریزه به‌ترتیب در مقادیر 0/6 گرم، 1/25 و 2/5 درصد به دسر لبنی افزوده شد. آزمون‌های عصارۀ ریزپوشانی‌شده، آزمون‌های فیزیکی-شیمیایی، ...
بیشتر
این تحقیق با هدف افزایش زنده‌مانی باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پلانتاروم، نانوامولسیون عصارۀ خوشاریزه با آلژینات سدیم جهت غنی‌سازی دسر لبنی بر پایۀ شیر شتر اضافه گردید. بنابراین نانوامولسیون عصارۀ خوشاریزه به‌ترتیب در مقادیر 0/6 گرم، 1/25 و 2/5 درصد به دسر لبنی افزوده شد. آزمون‌های عصارۀ ریزپوشانی‌شده، آزمون‌های فیزیکی-شیمیایی، میکروبی و پذیرش کلی دسرهای لبنی همچنین قابلیت زنده‌مانی باکتری‌های پروبیوتیک در روزهای 1، 11 و 21 در سه تکرار انجام شدند. نتایج نشان‌دهندۀ تشکیل ذرات ریز و یکنواخت بود. ریزپوشانی عصاره سبب حفظ بیشتر ترکیبات فنولی و درنتیجه حفظ بیشتر فعالیت آنتی‌اکسیدانی آنها نسبت به عصارۀ آزاد شد. بررسی آنالیز انتشار چاهک نشان داد باکتری‌های اشریشیاکلی و کاندیدا آلبیکانس به‌ترتیب مقاوم‌ترین و حساس‌ترین میکروارگانیسم‌ها به عصارۀ خوشاریزه بودند. عصارۀ ریزپوشانی‌شده حداقل غلظت مهارکنندگی و کشندگی بیشتری روی باکتری‌های اشریشیاکلی، کپک کاندیدا آلبیکانس و آسپرژیلوس نایجر نشان داد. درحالی‌که اختلاف آماری معنی‌داری بین حداقل غلظت مهارکنندگی عصارۀ آزاد و ریزپوشانی‌شده روی استافیلوکوکوس اورئوس مشاهده نشد. بررسی نتایج دسرهای لبنی افزایش اسیدیته، خاکستر و پذیرش کلی، کاهش pH و رطوبت را با افزایش غلظت عصارۀ ریزپوشانی‌شده و مدت زمان نگهداری نشان داد. استفاده از عصاره، تأثیر معنی‌داری بر میزان چربی و پروتئین تیمارها نداشت. ارزیابی نتایج میکروبی، نشان‌دهندۀ افزایش قابلیت زنده‌مانی باکتری پروبیوتیکی در دسر لبنی بود. بنابراین می‌توان دسر لبنی تهیه‌شده بر پایۀ شیر شتر را به‌عنوان یک محصول پروبیوتیک فراسودمند معرفی کرد.
شیمی مواد غذایی
محمد کریمی؛ علی‌اکبر همتی‌نژاد؛ الهام یاوری
چکیده
افزودن مواد گوناگون به ترکیب شیمیایی آدامس‌ها باعث شکل‌گیری کاربردهای جدید و متنوعی برای آنها شده است و از توزیع دارو تا بهداشت دهان و دندان را شامل می‌شود. در این پژوهش خواص فیزیکوشیمیایی و رئولوژی آدامسهای زغالی با استفاده از روش‌های آنالیز شیمیایی و ارزیابی حسی موردمطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اضافه‌کردن ...
بیشتر
افزودن مواد گوناگون به ترکیب شیمیایی آدامس‌ها باعث شکل‌گیری کاربردهای جدید و متنوعی برای آنها شده است و از توزیع دارو تا بهداشت دهان و دندان را شامل می‌شود. در این پژوهش خواص فیزیکوشیمیایی و رئولوژی آدامسهای زغالی با استفاده از روش‌های آنالیز شیمیایی و ارزیابی حسی موردمطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اضافه‌کردن زغال فعال در آدامسهای موردمطالعه ماندگاری بیشتر طعم و ترشح بیشتر بزاق را به همراه دارد. ماندگاری بیشتر طعم در آدامسهای زغالی باعث می‌شود تا پذیرش و تمایل به نگهداری آدامسهای زغالی برای داوطلبان شرکت‌کننده در آزمون افزایش یابد. هم‌راستا با نتایج حاصل از ارزیابی حسی، آنالیز بافت‌سنجی آدامسهای زغالی و بدون زغال، پروفایل بافتی یکسانی را در برابر اعمال فشار روی هر دو نوع آدامس نشان می‌دهد، با این تفاوت که آستانۀ تحمل بیشینۀ فشار در آدامسهای زغالی بیشتر از آدامسهای بدون زغال است. در مجموع این‌طور به نظر می‌رسد که افزایش پذیرش به همراه افزایش ترشح بزاق و افزایش pH در مجموع بستر مناسبی را برای فعال‌ترشدن زغال فعال در آدامس ایجادنموده و کارایی آدامسهای زغالی را برای جذب مواد ناخواسته نظیر رنگ‌ها، میکروب‌ها و ویروس‌ها در بزاق افزایش می‌دهد. ازاین‌رو، انتظار می‌رود استفاده از آدامسهای زغالی با کاهش غلظت میکروب‌ها و ویروس‌ها در بزاق بتواند تأثیر بسیار زیادی روی بهداشت دهان، محافظت از دندان، سلامت عمومی و کاهش شیوع بیماری‌های عفونی و ویروسی از راه دهان داشته باشد.
زیست فناوری مواد غذایی
ساناز اورجه؛ پرستو پورعاشوری؛ بهاره شعبانپور؛ سیدولی حسینی
چکیده
اسپیرولینا ریزجلبک سبز‌آبی به‌عنوان منبع عالی پروتئین و رنگ‌های طبیعی غذایی مانند فیکوبیلی‌پروتئین‌ها و کلروفیل‌هاست و ازاین‌رو استخراج این ترکیبات زیست‌فعال اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق تیمار مکانیکی (انجماد-انجمادزدایی، همگن‌سازی، امواج فراصوت) و تیمار شیمیایی (خیساندن در حلال‌های اتانول و آب) برای استخراج و جداسازی ...
بیشتر
اسپیرولینا ریزجلبک سبز‌آبی به‌عنوان منبع عالی پروتئین و رنگ‌های طبیعی غذایی مانند فیکوبیلی‌پروتئین‌ها و کلروفیل‌هاست و ازاین‌رو استخراج این ترکیبات زیست‌فعال اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق تیمار مکانیکی (انجماد-انجمادزدایی، همگن‌سازی، امواج فراصوت) و تیمار شیمیایی (خیساندن در حلال‌های اتانول و آب) برای استخراج و جداسازی پروتئین و کلروفیل از ریزجلبک اسپیرولینا به دو روش مجزا و پیوسته انجام شد. میزان کلروفیل و پروتئین استخراج‌شده، طیف جذبی نمونه‌ها (200-800 نانومتر)، ترکیب اسیدآمینۀ ریزجلبک و پروتئین‌های استخراج‌شده در تیمارهای انتخابی موردبررسی قرار گرفتند. طبق نتایج استخراج کلروفیل در روش پیوسته بیشتر از روش مجزا و استخراج با اتانول در هر دو روش مجزا و پیوسته حلال مناسب با بازده بالاتر بود. استفاده از روش انجماد-انجمادزدایی نیز در استخراج کلروفیل مؤثر بود. درمورد استخراج پروتئین در بین تیمارها استفاده از همگن‌سازی و امواج فراصوت برای شکستن مکانیکی دیواره‌ها و کمک به استخراج ترکیبات روش مناسب‌تری بود و سبب افزایش بازده استخراج پروتئین شد. تحت شرایط یکسان برای تیمارها، روش پیوسته برای استخراج کلروفیل و پروتئین با بازده بالاتر و استفاده از تیمار همگن‌سازی دور بالا و امواج فراصوت پیشنهاد می‌گردد و حلال اتانول در استخراج کلروفیل حلال و روش انجماد و انجمادزدایی تیمار مکانیکی مناسب شکست دیوارۀ سلولی بود.
