حمید بخش آبادی؛ حبیب‌الله میرزایی؛ علیرضا قدسولی؛ سیدمهدی جعفری؛ امان محمد ضیاییفر؛ عادل بیگ بابایی
چکیده
در این تحقیق به‌منظور بهینه‌سازی فرایند استخراج روغن از دانه‌های سیاه‌دانه به کمک پیش‌تیمار میدان الکتریکی متناوب از 3 سطح شدت میدان الکتریکی (0/25، 3/25 و 6/25 کیلووات بر سانتی‌متر) و 3 سطح تعداد پالس (10، 30 و 50) استفاده گردید و بعد از اعمال این پیش‌تیمارها، روغن دانه‌ها با پرس مارپیچی و با سرعت‌های متفاوت (11، 34 و 57 دور در دقیقه) استخراج ...
بیشتر
در این تحقیق به‌منظور بهینه‌سازی فرایند استخراج روغن از دانه‌های سیاه‌دانه به کمک پیش‌تیمار میدان الکتریکی متناوب از 3 سطح شدت میدان الکتریکی (0/25، 3/25 و 6/25 کیلووات بر سانتی‌متر) و 3 سطح تعداد پالس (10، 30 و 50) استفاده گردید و بعد از اعمال این پیش‌تیمارها، روغن دانه‌ها با پرس مارپیچی و با سرعت‌های متفاوت (11، 34 و 57 دور در دقیقه) استخراج گردید و میزان راندمان روغن‌کشی، شاخص رنگ، پایداری اکسیداتیو، ضریب شکست و ترکیبات فنلی کل نمونه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. تجزیهوتحلیل آماری و بهینه‌سازی فرایند به روش سطح پاسخ انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت میدان الکتریکی و تعداد پالس، شاخص رنگ روغن، افزایش ولی میزان پایداری اکسیداتیو در روغن کاهش یافت. نتایج همچنین نشان داد که پارامترهای مورد مطالعه تأثیری بر میزان ضریب شکست نداشتند و با افزایش سرعت دورانی پرس مارپیچی از میزان راندمان روغن‌کشی کاسته شد. افزایش شدت میدان الکتریکی و تعداد پالس‌ها ابتدا منجربه‌افزایش راندمان روغن‌کشی و ترکیبات فنلی کل گردید ولی با افزایش بیشتر این متغیرها، این دو پارامتر کاهش یافت. باتوجه‌به نتایج بهینه‌سازی فرایند می‌توان بیان نمود که فرایند میدان الکتریکی متناوب با شدت میدان الکتریکی 1/18 کیلووات بر سانتی‌متر، تعداد پالس 48 و پرسی با سرعت دورانی 11/01 دور در دقیقه منجربه رسیدن به حداکثر راندمان استخراج، پایداری اکسیداتیو و ترکیبات فنلی کل گردید.
فرزانه مرادی؛ بهزاد ناصحی
چکیده
ازآنجایی‌که میزان مصرف فیبر در ایران کمتر از 30 گرم در روز است، زمینۀ بروز بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و انواع سرطان فراهم است. پس باتوجه‌به مصرف سرانۀ نان، این پژوهش با هدف بهینه‌سازی فرمول نان غنی‌شده با باگاس فراوری‌شدۀ نیشکر، طراحی شد. بدین‌‌‌منظور فیبر باگاس نیشکر در 4 سطح صفر، 5، 10 و 15 درصد و صمغ زانتان در 4 سطح صفر، 0/5، 1 ...
بیشتر
ازآنجایی‌که میزان مصرف فیبر در ایران کمتر از 30 گرم در روز است، زمینۀ بروز بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و انواع سرطان فراهم است. پس باتوجه‌به مصرف سرانۀ نان، این پژوهش با هدف بهینه‌سازی فرمول نان غنی‌شده با باگاس فراوری‌شدۀ نیشکر، طراحی شد. بدین‌‌‌منظور فیبر باگاس نیشکر در 4 سطح صفر، 5، 10 و 15 درصد و صمغ زانتان در 4 سطح صفر، 0/5، 1 و 1/5 درصد (وزنی/وزنی بر پایۀ آرد) به فرمول نان بربری اضافه شدند. نتایج نشان داد که افزایش فیبر باگاس نیشکر موجب بهبود ویژگی‌های رئولوژیکی خمیر می‌شود. این در حالی است که تمام نمونۀ نان‌ها با کاهش شدید حجم همراه بودند. همچنین ارزیابی حسی تیمارها نشان داد که اگرچه افزایش مقدار فیبر باگاس نیشکر سبب اُفت شاخص شکل، تخلخل، قابلیت جویدن و بافت انواع نان شد، اما بو و طعم نمونه‌های دارای فیبر باگاس نیشکر بیشترین امتیاز را به خود اختصاص دادند. ارزیابی کلی سفتی نان تازه حاکی از آن است که نان‌های غنی‌شده با فیبر باگاس نیشکر دارای بافت بسیار نرم‌تری نسبت به نمونۀ شاهد بودند. طی دورۀ ماندگاری هم این وضعیت ادامه پیدا کرد و موجب به تأخیر افتادن بیاتی نان شد. به‌طورکلی، بررسی مجموعۀ ویژگی‌های آرد، خمیر و نان بربری نشان داد که تیمارهای دارای فیبر باگاس نیشکر در دامنۀ 5 تا 10 درصد و بدون صمغ زانتان، برای تولید نان بربری سلامتی‌بخش مناسب بود.
معصومه احسان‌بخش؛ علیرضا صادقی؛ مجتبی رئیسی؛ مریم ابراهیمی؛ مهدی کاشانی‌نژاد
چکیده
خمیرترش، اکوسیستم تخمیری مناسبی برای جداسازی باکتری‌های اسیدلاکتیک با اثرات ضدقارچی محسوب می‌شود. در این پژوهش، ابتدا جدایه‌های لاکتیکی غالب خمیرترش‌های سبوس برنج و سبوس گندم به روش مولکولی شناسایی شدند سپس فعالیت ضدقارچی این جدایه‌ها و پالیدۀ کشت حاصل از فازهای رشد لگاریتمی و سکون آنها به‌ترتیب براساس روش‌های کشت دولایه و ...
بیشتر
خمیرترش، اکوسیستم تخمیری مناسبی برای جداسازی باکتری‌های اسیدلاکتیک با اثرات ضدقارچی محسوب می‌شود. در این پژوهش، ابتدا جدایه‌های لاکتیکی غالب خمیرترش‌های سبوس برنج و سبوس گندم به روش مولکولی شناسایی شدند سپس فعالیت ضدقارچی این جدایه‌ها و پالیدۀ کشت حاصل از فازهای رشد لگاریتمی و سکون آنها به‌ترتیب براساس روش‌های کشت دولایه و لکه‌گذاری اسپور قارچ در برابر آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس نایجر مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج توالی‌یابی محصولات PCR، لاکتوباسیلوس پاراپلانتاروم در خمیرترش سبوس گندم و پدیوکوکوس پنتازاسئوس در خمیرترش سبوس برنج به‌عنوان جدایۀ لاکتیکی غالب شناسایی شدند. نتایج حاصل از کشت دولایه نیز قابلیت بازدارندگی هر دو جدایۀ لاکتیکی از رشد شاخص‌های قارچی را در مقایسه با نمونۀ کنترل تأیید نمود. علاوه‌بر این، تأثیر بازدارندۀ هر دو جدایۀ لاکتیکی بر علیه آسپرژیلوس فلاووس به شکل معنی‌داری بیشتر از آسپرژیلوس نایجر بود (0/05>P). همچنین تأثیر بازدارندۀ پالیده‌های کشت فاز لگاریتمی و سکون هر جدایۀ لاکتیکی علیه آسپرژیلوس فلاووس، به شکل معنی‌داری متفاوت بود اما اثر بازدارندگی پالیدۀ کشت حاصل از فاز سکون لاکتوباسیلوس پاراپلانتاروم و فاز لگاریتمی پدیوکوکوس پنتازاسئوس بر این قارچ، تفاوت معنی‌داری نداشت (0/05<P). تأثیر بازدارندۀ پالیدۀ کشت حاصل از فازهای رشد لگاریتمی و سکون این دو جدایۀ لاکتیکی بر علیه آسپرژیلوس نایجر نیز با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نداشتند (0/05<P).
سعیده زمانی بروجنی؛ هاجر عباسی
چکیده
اُکارا، محصول ثانویۀ ارزشمند صنعت شیر سویاست که منبع مناسبی از پروتئین، ترکیبات فیبری و ریزمغذی‌های فراوان و مناسب ازنظر تغذیهای است. ازاین‌رو کاربرد آن در صنعت غذا به‌منظور افزایش ارزش تغذیهای محصولات غذایی و همچنین افزایش ارزش افزودۀ صنایع تبدیل سویا مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر جایگزینی آرد گندم با اُکارا (0، 10، ...
بیشتر
اُکارا، محصول ثانویۀ ارزشمند صنعت شیر سویاست که منبع مناسبی از پروتئین، ترکیبات فیبری و ریزمغذی‌های فراوان و مناسب ازنظر تغذیهای است. ازاین‌رو کاربرد آن در صنعت غذا به‌منظور افزایش ارزش تغذیهای محصولات غذایی و همچنین افزایش ارزش افزودۀ صنایع تبدیل سویا مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر جایگزینی آرد گندم با اُکارا (0، 10، 20، 30 و 40 درصد) به‌منظور بهره‌مندی از ویژگی‌های مناسب تغذیهای آن و استفاده از آنزیم پروتئاز (0، 60 و 120 پی‌پی‌ام) جهت بهبود خصوصیات کیفی بیسکویت بود. دراین‌راستا ویژگی‌های کیفی شامل ابعاد، نسبت پهن‌شدگی، دانسیته، سختی، رنگ و خصوصیات حسی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش درصد اُکارا، ضخامت، دانسیته و سختی افزایش یافت. این در حالی بود که افزودن آنزیم پروتئاز اثر معکوس بر فاکتورهای مذکور داشت. همچنین قطر میانگین و نسبت پهن‌شدگی نمونه‌ها با افزودن اُکارا روند کاهشی و با افزودن آنزیم پروتئاز روند افزایشی نشان دادند. افزایش درصد جایگزینی اُکارا و آنزیم پروتئاز بر شاخص‌های رنگ، دارای اثرات هم‌راستا با یکدیگر بودند و موجب افزایش فاکتورهای قرمزی و زردی و کاهش روشنایی محصول شدند. طبق نتایج آنالیزهای حسی و دستگاهی، نمونۀ دارای 20 درصد اُکارا و 60 پی‌پی‌ام آنزیم پروتئاز به‌عنوان بهترین نمونه انتخاب گردید. درنهایت ارزیابی خصوصیات تغذیهای بهترین نمونه، افزایش معنی‌دار محتوای پروتئین، فیبرخام، ترکیبات فنولیک تام و املاح کلسیم، منیزیم، روی و پتاسیم و کاهش معنی‌دار کربوهیدراتها نسبت به نمونۀ شاهد را نشان داد.
علی متولی؛ فاطمه ذبیح‌نیا
چکیده
بررسی ضریب انتقال جرم داخلی و خارجی می‌تواند یک ابزار سودمند برای کنترل بهتر شرایط فرایند خشک‌کردن مواد غذایی و محصولات کشاورزی باشد. درهمین‌راستا در این پژوهش به بررسی تأثیر پیش‌تیمارهای مختلف (پیش‌تیمار حرارتی با عملیات بلانچینگ، پیش‌تیمار پالسی با اشعۀ مایکروویو پالسی، پیش‌تیمار مکانیکی با امواج اولتراسوند و پیش‌تیمار ...
بیشتر
بررسی ضریب انتقال جرم داخلی و خارجی می‌تواند یک ابزار سودمند برای کنترل بهتر شرایط فرایند خشک‌کردن مواد غذایی و محصولات کشاورزی باشد. درهمین‌راستا در این پژوهش به بررسی تأثیر پیش‌تیمارهای مختلف (پیش‌تیمار حرارتی با عملیات بلانچینگ، پیش‌تیمار پالسی با اشعۀ مایکروویو پالسی، پیش‌تیمار مکانیکی با امواج اولتراسوند و پیش‌تیمار شیمیایی با آب‌گیری اسمزی) بر ضرایب انتقال جرم داخلی (ضریب نفوذ رطوبت)، ضرایب انتقال جرم خارجی و همچنین انرژی فعال‌سازی پرداخته شد. آزمایش‌ها در 3 سطح دمایی (45، 55 و 65 درجۀ سلسیوس) و در پیش‌تیمارهای مختلف شامل پیش‌تیمار حرارتی بلانچینگ با آب داغ (در دمای 70، 80 و 90 درجۀ سلسیوس)، پالسی با مایکروویو (90، 180 و 360 وات)، شیمیایی با اسمز (با غلظت 30، 50 و 70 درصد) و مکانیکی با فراصوت (با زمان‌های 15، 30 و 45 دقیقه) انجام گردید. نتایج نشان داد که پیش‌تیمار مایکروویو بیشترین تأثیر و پیش‌تیمار اسمز کمترین تأثیر را بر پارامترهای انتقال جرم داخلی و خارجی نسبت به تیمار شاهد داشت. بالاترین میزان ضریب انتقال جرم داخلی و خارجی با استفاده از پیش‌تیمار مایکروویو با توان 360 وات و دمای خشک‌کردن 65 درجۀ سلسیوس به‌ترتیب به میزان 10-10×36/21 (مترمربع بر ثانیه)، 6-10×13/21 (کیلوگرم بر مترمربع ثانیه) و پایین‌ترین میزان این پارامترها در تیمار شاهد و دمای خشک‌کردن 45 درجۀ سلسیوس و به‌ترتیب به میزان 10-10×7/61 (مترمربع بر ثانیه)، 6-10×3/49 (کیلوگرم بر مترمربع ثانیه) بود. همچنین گسترۀ تغییرات انرژی فعال‌سازی در این پژوهش با استفاده از پیش‌تیمار و دماهای مختلف از 18/52 تا 32/04 کیلوژول بر مول بود.
هاشم اندیشمند؛ لیلا روفه گری نژاد؛ مهناز طبیبی آذر
چکیده
حل‌شوندگی کم رسوراترول در آب و حساس‌بودن این ترکیب به اکسیداسیون و ایزومریزاسیون، کاربرد آن را در فرمولاسیون مواد غذایی محدود می‌کند. در این مطالعه تأثیر برهمکنش آلبومین ـ رسوراترول بر اندازه و بار سامانه، حل‌شوندگی و خاصیت آنتی‌اکسیدانی رسوراترول مورد بررسی قرار گرفت. اندازه و بار ذرات با دستگاه پراکنش نور لیزر، مورفولوژی ...
بیشتر
حل‌شوندگی کم رسوراترول در آب و حساس‌بودن این ترکیب به اکسیداسیون و ایزومریزاسیون، کاربرد آن را در فرمولاسیون مواد غذایی محدود می‌کند. در این مطالعه تأثیر برهمکنش آلبومین ـ رسوراترول بر اندازه و بار سامانه، حل‌شوندگی و خاصیت آنتی‌اکسیدانی رسوراترول مورد بررسی قرار گرفت. اندازه و بار ذرات با دستگاه پراکنش نور لیزر، مورفولوژی ذرات به کمک میکروسکوپ الکترونی، تأثیر تشکیل کمپلکس بر حل‌شوندگی رسوراترول در محیط آبی با روش‌های اسپکتروفتومتری معمولی و فلورسانس و خواص آنتی‌اکسیدانی با روش تعیین مقدار قدرت احیاکنندگی آهن 3 ظرفیتی اندازه‌گیری شد. نتایج حاکی از آن بود که رسوراترول به نسبت مولی 1 به 2/3 حل شده و محلول شفاف و کلوئیدی پایدار ایجاد می‌کند که متوسط اندازۀ ذرات آن حدود 30 نانومتر و عدم یکنواختی حدود 0/6 می‌باشد و بار الکتریکی آن 3±18- است. در تصویر میکروسکوپ الکترونی، اندازۀ ذرات کمپلکس آلبومین-رسوراترول بین 30 تا 50 نانومتر و به شکل کروی می‌باشد. نتایج آزمون احیاکنندگی آهن نشان داد که قدرت آنتی‌اکسیدانی رسوراترول در سرم آلبومین با نسبت مولی 60:60، حدود 58 درصد رسوراترول محلول دراتانول بود. بنابراین تشکیل کمپلکس مانع از اکسیداسیون رسوراترول می‌شود که قدمی ضروری در فرمولاسیون غذاهای فراسودمند است.
سمیرا یگانه زاد؛ محسن دبستانی
چکیده
کف نوعی سامانۀ کلوئیدی است که در آن حباب‌های هوا در محیط پیوستۀ مایع یا جامد پراکنده شده است. نظر به اهمیت حجم و پایداری کف سفیدۀ تخم‌مرغ پاستوریزه در صنایع غذایی و تعداد محدود پژوهش‌های انجام‌شده دراین‌خصوص، هدف این پژوهش بررسی تأثیر یون‌های مس و آلومینیوم، توئین 80 و سدیم لوریل سولفات بر دانسیتۀ مخصوص، افزایش حجم، شاخص هم‌زدن، ...
بیشتر
کف نوعی سامانۀ کلوئیدی است که در آن حباب‌های هوا در محیط پیوستۀ مایع یا جامد پراکنده شده است. نظر به اهمیت حجم و پایداری کف سفیدۀ تخم‌مرغ پاستوریزه در صنایع غذایی و تعداد محدود پژوهش‌های انجام‌شده دراین‌خصوص، هدف این پژوهش بررسی تأثیر یون‌های مس و آلومینیوم، توئین 80 و سدیم لوریل سولفات بر دانسیتۀ مخصوص، افزایش حجم، شاخص هم‌زدن، شاخص دوام، فاز گازی، خصوصیات بافتی، کشش سطحی و ریزساختار کف پس از تنظیم pH و اعمال تیمار حرارتی مشابه پاستوریزاسیون بود. بهترین تیمار ازنظر بهبود ویژگی‌های کف نمونۀ حاوی 0/21 میلیمول سولفات مس و تیمار 0/63 میلیمول سولفات آلومینیوم بود. در نمونه‌های حاوی تیمار سدیملوریلسولفات و توئین 80 بیشترین پایداری و حجم کف در تیمار حاوی 1500 پی‌پی‌ام مواد فعال سطحی مشاهده شد. نتایج این پژوهش نشان داد، در شرایط عدم دسترسی به افزودنیهای طبیعی، واحدهای فراوری سفیدۀ تخم‌مرغ مایع، میتوانند با افزودن مقادیر بهینه از افزودنیهای یادشده بر مشکلات ناشی از کاهش کف در اثر فراوری و عدم استقبال مصرفکنندگان صنعتی به این دلیل، در حد قابل توجهی فائق آیند.
رضا محمدی گل؛ فرزاد آزاد شهرکی؛ ولی اله لطفی
چکیده
انگور یکی از مهم‌ترین میوه‌ها در جهان است. ترکیبات فنلی، آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که از اجزاء مهم انگور بشمار می‌روند. اصطلاح ترکیبات فنلی شامل تمام مولکول‌های آروماتیکی ازجمله اسیدهای آمینه تا مولکول‌های پیچیده شامل تانن‌ها و لگنین‌هاست. روش طیف‌سنجی فروسرخ نزدیک از رایج‌ترین روش‌های غیرمخرب سنجش ترکیبات و تعیین کیفیت میوه‌ها ...
بیشتر
انگور یکی از مهم‌ترین میوه‌ها در جهان است. ترکیبات فنلی، آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که از اجزاء مهم انگور بشمار می‌روند. اصطلاح ترکیبات فنلی شامل تمام مولکول‌های آروماتیکی ازجمله اسیدهای آمینه تا مولکول‌های پیچیده شامل تانن‌ها و لگنین‌هاست. روش طیف‌سنجی فروسرخ نزدیک از رایج‌ترین روش‌های غیرمخرب سنجش ترکیبات و تعیین کیفیت میوه‌ها و سبزیهاست. در پژوهش حاضر امکان اندازه‌گیری فنل کل انگور توسط طیف‌سنجی فروسرخ نزدیک و شبکۀ عصبی مصنوعی (پرسپترون) مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 444 نمونه (107 نمونه رقم عسگری، 106 نمونه رقم بیدانۀ قرمز، 111 نمونه رقم شاهرودی و 120 نمونه رقم خوشناو) برای تدوین شبکه و اعتبارسنجی آن انتخاب شدند. شبکههای تدوینشده بهوسیلۀ شاخص انحراف پیشبینی باقیمانده در تخمین مقادیر فنل در نمونه‌های اعتبارسنجی (101 نمونه) ارزیابی شدند. بیشترین مقدار برابر 66/1 در شبکه با توپولوژی 1- 5- 8 با ضریب همبستگی (r) 0/79 و ریشۀ میانگین مربعات خطای پیشبینی 48/66 بهدست آمد. نتایج نشان داد که امکان جداسازی مقدارهای کم از زیاد فنل کل با تکنیک طیف‌سنجی فروسرخ نزدیک و شبکۀ عصبی (پرسپترون) پسانتشار خطا به‌عنوان یک روش غیرمخرب وجود دارد.
