نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی
نویسندگان
1 گروه علوم و صنایع غذایی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران
2 استادیار، گروه شیمی مواد غذایی، پژوهشکده علوم و صنایع غذایی، مشهد، ایران
3 باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران
چکیده
در پژوهش حاضر، اثر مخلوط روغنکنجد با روغن سرخکردنی (غلظتهای 1 و 2 درصد، وزنی/وزنی) و ترکیبات صابونیناشونده با روغن سرخکردنی (غلظتهای 0/02 و 0/04 درصد، وزنی/وزنی) در مقایسه با روغن سرخکردنی به تنهایی بر میزان آکریلآمید، جذب روغن و رطوبت دونات طی فرایند سرخکردن عمیق در دمای 180 درجۀ سانتیگراد بررسی شد. دادهها در قالب طرح کاملاً تصادفی و براساس آزمون توکی تجزیهوتحلیل شدند. نتایج حاکیاز آن بود که باتوجهبه نقش آنتیاکسیدانی روغنکنجد، میزان آکریلآمید و جذب روغن، در همۀ نمونههای سرخشده در مقایسه با نمونۀ شاهد کمتر بود. کارایی نمونههای سرخشده حاوی مواد صابونیناشوندۀ کنجد 0/04 درصد، در کاهش محتوای آکریلآمید و کاهش جذب روغن بهتر از سایر نمونههای سرخشده بود. نمونههای فاقد روغنکنجد کمترین تأثیر را بر میزان آکریلآمید و جذب روغن نسبت به سایر نمونهها داشتند. نمونههای سرخشده در مخلوط روغن حاوی 2 درصد روغنکنجد، 9/6 واحد جذب روغن و 45/20 درصد آکریلآمید را نسبت به شاهد کاهش داد. همچنین در نمونههای سرخشده در مخلوط روغن حاوی 0/04 درصد مواد صابونیناشونده، جذب روغن، مقدار آکریلآمید و رطوبت بهترتیب 8/9 واحد، 58/64 درصد و 13/33 واحد در مقایسه با شاهد کاهش یافت.
کلیدواژهها
حقیقتآسیابر، آ.، خزانی، ص. و حسننژاد، ز. ۱۳۹۰. آکریلآمید و راههای کاهش آن در فرآوردههای سیبزمینی و غلات. بیستمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی، 1 الی 3 آذر ماه، تهران.
ذوالفقاری، ز.، محبی، م. و حداد خداپرست، م. 1390. تأثیر نوع پوشش هیدروکلوئیدی و افزودن آرد سویا بر ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی پیراشکی. مجله پژوهشهای صنایع غذایی، 21(1): 139-127.
زمانی، ع. 1391. ارزیابی اثر صمغهای دانه ریحان، متیلسلولز و گزانتان بر میزان جذب روغن خلالهای سیبزمینی طی سرخکردن عمیق. پایاننامه کارشناسی ارشد صنایع غذایی دانشگاه فردوسی مشهد.
شرایعی، پ. 1389. اثر روغن مغز پسته وحشی مواد صابونیناشوندۀ آن بر پایداری روغنهای کانولا، پالم، اولئین، زیتون و اثر نوع روغن و فرایندهای مقدماتی بر میزان جذب روغن سیبزمینی طی فرایند سرخکردن عمیق، رساله دکترای صنایع غذایی، دانشگاه فردوسی مشهد.
شرایعی، پ. فرهوش، ر. پورآذرنگ، ه. خداپرست، م. 1388. بررسی پایداری روغنکانولا تحت تأثیر روغن مغز بنه و بخش صابونیناشوندۀ آن طی فرایند سرخ کردن عمیق بر حسب اندازهگیری تغییرات رنگ بهروش پردازش تصویر. مجله الکترونیک فرآوری و نگهداری موادغذایی، 1(4): 113-93.
شرایعی، پ.، موسویان، د. و نیازمند، ر. 1393. بررسی تأثیر روغن مغز بنه، مواد صابونیناشوندۀ روغن مغز بنه و کاهش pH بر میزان کاهش آکریلآمید خلال سیبزمینی طی فرایند سرخکردن عمیق. اولین همایش ملی میان وعدههای غذایی، 10 و 11 اردیبهشت ماه، مشهد.
عجم. م. 1391. بررسی اثر پوشش خوراکی ثعلب بر کاهش جذب روغن دونات طی فرایند سرخکردن عمیق. پایان نامه کارشناسی ارشد صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد دامغان.
قجربیگی، پ.، کامکار، ا.، جنت، ب. و حاج حسینی بابایی، ا. 1390. اثر مهارکنندگی عصارۀ رزماری و ویتامینهای B3 و B6 بر تشکیل آکریلآمید در سیبزمینی سرخشده. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، 7(2): 73-67.
وسلی کفرانی، م. 1389. بررسی خواص آنتیاکسیدانی روغن پوست پسته وحشی (Pistacia atlantica subsp. mutica) و مواد صابونیناشوندۀ آن. پایاننامه کارشناسی ارشد صنایع غذایی، دانشگاه فردوسی مشهد.
محمدی، ت.، حاتمی، م.، میرزائی سیسآبادی، ی.، هوشیاری، ع. و نجاتیان، م. 1393. فرمولاسیون روغنمایع مخلوط حاوی روغنهای کانولا و کنجد بدون آنتیاکسیدان سنتزی. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 3(9):92-83.
مرزبانی، م. و صادقی، ر. ۱۳۸۹، مروری بر تشکیل آکریلآمید در مواد غذایی حرارتدیده و اثرات مخرب آن بر سلامت انسان. نخستین همایش منطقهای یافتههای نوین شیمی و مهندسی شیمی. 6 و 7 آبان ماه، کرمانشاه.
موسویان. د. 1391. بررسی تأثیر فرایندهای مقدماتی روغن مغز بنه و مواد صابونیناشوندۀ آن بر میزان آکریلآمید سیبزمینی طی فرایند سرخکردن عمیق. پایان نامه کارشناسی ارشد صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد دامغان.
Bakhtiary, D., Asadollahi, S., & Ardakani, A. 2013. Determination of the amount of acrylamide formation during frying of potato in sesame oil, palm olein and the blend of them. International Journal of Engineering Research and Application, 3: 210-214.
Barrera-Arellano, D., Ruiz-Mendez, V., Velasco, J., Marquez-Ruiz, G., & Dobarganes, C. 1999. Loss of tocopherols and formation of degradation compounds in triacylglycerol model systems heated at high temperature. Journal of the Science of Food and Agriculture, 79(13):1923-8.
Capuano, E., Olivero, T., Acar, O.C., Gokmen, V., & Fogliano, V. 2010. Lipid oxidation promotes acrylamide formation in fat- rich model systems. Food Research International, 43(4):1021-1026.
Delgado-Andrade, C., Seiquer, I., & Navarro, P. 2004. Bioavailability of iron from a heat treated glucose-lysine model food system: Assays in rats and in Caco-2 cells. Journal of the Science of Food and Agriculture, 84(12):1507-1513.
Dobarganes, C., Márquez-Ruiz, G., & Velasco, G. 2000. Interactions between fat and food during deep-frying. European Journal of Lipid Science and Technology, 102(8-9):521-528.
Farhoosh, R., Esmaeilzadeh Kenari, R., & Poorazrang, H. 2009. Frying Stability of Canola Oil Blended with Palm Olein, Olive, and Corn Oils. Journal of the American Oil Chemists’ Society, 86(1):71-76.
Keramat, J., LeBail, A., Prost, C., & Jafari, M. 2011. Acrylamide in Baking Products: A Review Article. Food and Bioprocess Technology, 4(4):530-543.
Kochhar, S.P. 2000. Stabilisation of frying oils with natural antioxidative components. European Journal of Lipid Science and Technology,102(8‐9):552-559.
Lehotay, J., & Mastovska, K. 2006. Rapid sample preparation method for LC-MS/MS or GC-MS analysis of acrylamide in various food matrices. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(19):7001-7008.
Marales, F.J., & Jimenez-Perez, S. 2001. Free radical scavenging capacity of millard reaction products as related to color and fluorescence. Food Chemistry, 72(1):119-125.
Quasem, J.M., Ayman Suliman Mazahreh, A.S., Khaled Abu-Alruz, K., Afaneh, I.A., Al-Muhtaseb, A.H., & Magee, T.R.A. 2009. Effect of methyl cellulose coating and pre-treatment on oil uptake, moisture retention and physical properties of deep-fat fried starchy dough system. American Journal of Agricultural and Biological Sciences, 4(2):156-166.
Tareke, E., Rydberg, P., Karlsson, P., Eriksson, S., & Tornqvist, M. 2002. Analysis of acrylamide, a carcinogen formed in heated foodstuffs. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 50(17):4998-5006.
Yoshimura, Y., Iijima, T., Watanabe, T., & Nakazawa, H. 1997. Antioxidative effect of millard reaction products using glucose-glycine model system. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 45(10):4106-4109.
Zeng, X., Cheng, K., Yegang, D., Ricky, K., Clive, L., Ivan K.C., Feng, C., & Mingfu, W 2010. Activities of hydrocolloids as inhibitors of acrylamide formation in model systems and fried potato strips. Food Chemistry, 121(2):424-428.