مینا اکبریان؛ محبت محبی؛ آرش کوچکی؛ الناز میلانی؛ محمد خلیلیان موحد
چکیده
کیچی یک نوع شیرینی محلی است که در استان‌های غربی کشور به‌خصوص استان چهارمحال بختیاری پخت می‌شود. این محصول عموماً به‌صورت سنتی تهیه‌شده و دارای ماندگاری پایین و بافت نامناسب می‌باشد. ازاین‌رو، هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر صمغ زانتان در 4 سطح (0، 0/1، 0/3 و 0/5 درصد) به‌منظور بهبود خصوصیات کمی و کیفی نان محلی کیچی بود. همچنین میانگین ...
بیشتر
کیچی یک نوع شیرینی محلی است که در استان‌های غربی کشور به‌خصوص استان چهارمحال بختیاری پخت می‌شود. این محصول عموماً به‌صورت سنتی تهیه‌شده و دارای ماندگاری پایین و بافت نامناسب می‌باشد. ازاین‌رو، هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر صمغ زانتان در 4 سطح (0، 0/1، 0/3 و 0/5 درصد) به‌منظور بهبود خصوصیات کمی و کیفی نان محلی کیچی بود. همچنین میانگین اندازۀ حفره‌ها، تخلخل، بُعد برخالی و پارامترهای رنگی با استفاده از پردازش تصویر محاسبه گردید. نتایج حاصل نشان داد که با افزودن صمغ زانتان، ظرفیت نگهداری آب خمیر افزایش یافت. همچنین نتایج آزمون بافت‌سنجی بیان کرد که در غلظت‌های پایین صمغ زانتان (0/1 درصد براساس آرد) نمونه‌های نرم‌تر حاصل شد و میزان صمغیت در این نمونه به‌طور معنی‌داری کمتر از سایر نمونه‌ها بود (0/05>p ). علاوه‌بر این میزان تخلخل محصول در غلظت‌های پایین زانتان (0/1 درصد)، مشابه نمونۀ شاهد بود اما غلظت بیش از 1/0 درصد این صمغ سبب کاهش تخلخل محصول شد. ازسوی‌دیگر افزودن صمغ زانتان تأثیری بر میزان بُعد برخالی بافت محصول نداشت. درمورد رنگ محصول افزودن زانتان تنها بر مقادیر L* و b* بافت مغز نمونه‌ها دارای اثر معنی‌دار بود. درنهایت می‌توان گفت که افزودن 0/1 درصد صمغ زانتان در فرمولاسیون این نان محلی منجربه تولید محصولی با کیفیت از لحاظ رنگ و بافت شده همچنین ازنظر ارزیابی حسی بافت و ویژگی‌های حسی مطلوب داشت.
هدیه داودی مقدم؛ فخری شهیدی؛ فریده طباطبائی یزدی؛ محبوبه سرابی جماب؛ زرین اسحاقی
چکیده
کپک موناسکوس پورپورئوس به‌دلیل تولید دامنۀ گسترده‌ای از رنگدانه‌های طبیعی، توجه بسیاری از تولیدکنندگان مواد غذایی را به‌عنوان جایگزینی برای رنگ‌های سنتزی جلب کرده است. رنگدانه‌های موناسکوس معمولاً آلوده به سیترینین هستند که همین امر کاربرد گستردۀ آنها را در مواد غذایی محدود می‌کند. استفاده از مخمر ساکارومایسس سرویزیه یک روش ...
بیشتر
کپک موناسکوس پورپورئوس به‌دلیل تولید دامنۀ گسترده‌ای از رنگدانه‌های طبیعی، توجه بسیاری از تولیدکنندگان مواد غذایی را به‌عنوان جایگزینی برای رنگ‌های سنتزی جلب کرده است. رنگدانه‌های موناسکوس معمولاً آلوده به سیترینین هستند که همین امر کاربرد گستردۀ آنها را در مواد غذایی محدود می‌کند. استفاده از مخمر ساکارومایسس سرویزیه یک روش بیولوژیکی مناسب برای حذف توکسین شناخته می‌شود. در این پژوهش اثر مخمر ساکارومایسس سرویزیه در دو حالت غیرفعال‌شده (تیمار حرارتی در دمای 121 درجۀ سانتی‌گراد و تیمار اسیدی در اسید هیدروکلریک دو مولار) و زنده در سه غلظت مختلف (103، 104 و 105 واحد تشکیل کلنی در میلی‌لیتر) بر میزان سیترینین و رنگدانۀ زرد، نارنجی و قرمز تولیدشده توسط کپک موناسکوس پورپورئوس موردبررسی قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که مخمر زنده و تیمارشده با حرارت و اسید به‌طور قابل‌توجهی باعث کاهش سیترینین در محیط شد، به‌طوری‌که میزان سیترینین از 43/4 میلی‌گرم بر لیتر در نمونۀ کنترل فاقد مخمر به‌ترتیب به 0/9، 0/1 و 0/07 میلی‌گرم بر لیتر (در غلظت 105 واحد تشکیل کلنی در میلی‌لیتر از سوسپانسیون مخمری) کاهش یافت. حداکثر مقدار رنگدانه‌های خارج سلولی و داخل سلولی زرد، نارنجی و قرمز اندازه‌گیری‌شده متعلق به نمونه‌های حاوی مخمر زنده بود، درحالی‌که مقدار این رنگدانه‌ها در نمونه‌های حاوی مخمر تیمارشده با حرارت و اسید به‌ترتیب کاهش داشتند. از بین تیمارها، استفاده از مخمر زنده در غلظت 104 واحد تشکیل کلنی در میلی‌لیتر بهترین شرایط را برای رسیدن به هدف موردنظر فراهم کرد.
سیما ناجی طبسی؛ الهام مهدیان؛ اکرم آریان‌فر؛ سارا ناجی طبسی
چکیده
باتوجه‌به نقش چندگانۀ چربی در فراورده‌های غذایی، لازم است از ترکیباتی به‌عنوان جایگزین چربی استفاده شود تا ویژگی‌های رئولوژیکی، بافت و حسی محصول کم‌چرب حفظ شود. در این تحقیق استفاده از ساختارهای اولئوژل جهت تولید محصول کم‌چرب موردتوجه قرار گرفته است. جهت تولید اولئوژل از روش غیرمستقیم قالب‌گیری امولسیون ژل پیکرینگ استفاده ...
بیشتر
باتوجه‌به نقش چندگانۀ چربی در فراورده‌های غذایی، لازم است از ترکیباتی به‌عنوان جایگزین چربی استفاده شود تا ویژگی‌های رئولوژیکی، بافت و حسی محصول کم‌چرب حفظ شود. در این تحقیق استفاده از ساختارهای اولئوژل جهت تولید محصول کم‌چرب موردتوجه قرار گرفته است. جهت تولید اولئوژل از روش غیرمستقیم قالب‌گیری امولسیون ژل پیکرینگ استفاده شد. در تهیۀ پیکرینگ‌ها از ایزولۀ پروتئین سویا (ISP) (1S:0B) و کمپلکس ایزولۀ پروتئین سویا:صمغ دانۀ ریحان (ISP-BSG) در نسبت‌های 1:1 (1S:1B)، 1:2 (2S:1B) و 3:1 (3S:1B) استفاده شد. نوع و ساختار پیکرینگ به‌کاررفته بر مقدار حفظ روغن در اولئوژل تأثیرگذار بود (0/05>p ). حضور صمغ دانۀ ریحان در نسبت مناسب با پروتئین (2S:1B) باعث ایجاد اولئوژل با ثبات‌تر و استحکام مکانیکی بالاتری شد و اولئوژل از ساختار شبکۀ فشردۀ مناسب تری برخوردار بود. درنهایت اولئوژل 2S:1B دارای ظرفیت اتصال بهتر با روغن بود. بیشترین و کمترین میزان پایداری حرارتی مربوط به نمونۀ 2S:1B و 1S:1B بود. بیشترین و کمترین میزان قوام به‌ترتیب در نمونۀ 2S:1B و 1S:0B مشاهده شد (0/05>p ). بررسی خصوصیات ویسکوالاستیک، تشکیل ژل در سیستم اولئوژل را تأیید کرد. باتوجه‌به پایداری و خصوصیات بافتی از بین نمونه‌های اولئوژل، دو فرمول 1S:0B و 2S:1B برای تولید خامه با چربی کاهش‌یافته (5، 10 و 15 درصد) استفاده شد. بیشترین میزان پذیرش کلی در نمونۀ 2S:1B با کاهش 5 درصد چربی حاصل شد که تفاوت معنی داری با خامۀ کنترل نداشت.
محسن قدس روحانی؛ مرتضی کاشانی نژاد؛ حسن رشیدی؛ سمیرا نوروزی
چکیده
در این تحقیق اجزاء مخلوط ماست تازۀ کم‌چرب حاوی صمغ دانۀ بالنگو مدل‌سازی و بهینه‌یابی شد. برای‌این‌منظور ابتدا متغیرهای مستقل مقادیر صمغ دانۀ بالنگو (0 تا 0/1 درصد) و چربی (0 تا 2 درصد) به روش کاملاً تصادفی در قالب طرح مرکب مرکزی مدل‌سازی شدند و هریک از متغیرهای پاسخ (آب‌اندازی، pH، امتیاز طعم، رنگ، بافت و پذیرش کلی) در قالب مدل رگرسیون ...
بیشتر
در این تحقیق اجزاء مخلوط ماست تازۀ کم‌چرب حاوی صمغ دانۀ بالنگو مدل‌سازی و بهینه‌یابی شد. برای‌این‌منظور ابتدا متغیرهای مستقل مقادیر صمغ دانۀ بالنگو (0 تا 0/1 درصد) و چربی (0 تا 2 درصد) به روش کاملاً تصادفی در قالب طرح مرکب مرکزی مدل‌سازی شدند و هریک از متغیرهای پاسخ (آب‌اندازی، pH، امتیاز طعم، رنگ، بافت و پذیرش کلی) در قالب مدل رگرسیون چندجمله‌ای به‌صورت تابعی از متغیرهای مستقل ارائه شدند. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش صمغ دانۀ بالنگو آب‌اندازی و pH نمونه‌ها کاهش و امتیاز طعم و مزه، بافت، رنگ و پذیرش کلی نمونه‌ها افزایش یافت. افزایش چربی نیز فقط منجربه‌کاهش آب‌انداری نمونه‌ها شد. سپس مدل‌های به‌دست‌آمده، توسط الگوریتم ازدحام ذرات چندهدفه و الگوریتم بهینه‌یابی عددی به روش سطح پاسخ، بهینه گردید، به‌طوری‌که آب‌اندازی حداقل و امتیازهای طعم، بافت و پذیرش کلی حداکثر درنظرگرفته شدند. نتایج مقایسۀ میانگین سه‌نقطۀ بهینۀ به‌دست‌آمده از دو الگوریتم نشان داد که به‌طورکلی در بهینه‌یابی اجزاء مخلوط ماست کم‌چرب حاوی صمغ دانۀ بالنگو، الگوریتم ازدحام ذرات چندهدفه از عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم بهینه‌یابی عددی به روش سطح پاسخ برخوردار است. میانگین میزان بهینۀ صمغ دانۀ بالنگو و چربی در روش الگوریتم ازدحام ذرات چندهدفه به‌ترتیب 0/85 و 1 درصد و در روش الگوریتم بهینه‌یابی عددی به روش سطح پاسخ 0/89 و 1/94 درصد به‌دست آمد.
علی معتمدزادگان؛ هدا فهیم؛ راضیه رضوی؛ حسین یوسفی
چکیده
در این پژوهش تفالۀ گوجه‌فرنگی حاصل از پسماند کارخانه‌های رب گوجه‌فرنگی خریداری‌شده و پس از خشک‌کردن به‌وسیلۀ یک دستگاه سوپر آسیاب به پودر تبدیل شد. از پودر به‌دست‌آمده سه ژل با غلظت‌های 2، 4 و 6 درصد تهیه شد و آزمون‌‌های رئولوژیکی روبش-کرنش، روبش-فرکانس و روبش-دما و رفتار جریانی برای نمونه‌های ژل انجام شد. نتایج آزمون تفرق نور ...
بیشتر
در این پژوهش تفالۀ گوجه‌فرنگی حاصل از پسماند کارخانه‌های رب گوجه‌فرنگی خریداری‌شده و پس از خشک‌کردن به‌وسیلۀ یک دستگاه سوپر آسیاب به پودر تبدیل شد. از پودر به‌دست‌آمده سه ژل با غلظت‌های 2، 4 و 6 درصد تهیه شد و آزمون‌‌های رئولوژیکی روبش-کرنش، روبش-فرکانس و روبش-دما و رفتار جریانی برای نمونه‌های ژل انجام شد. نتایج آزمون تفرق نور پویا نشان داد که میانگین اندازۀ ذرات ژل گوجه‌فرنگی حدود 38 نانومتر بود. هر سه ژل برازش خوبی با مدل قانون توان داشته و رفتار رقیق‌شونده با برش داشتند و ویسکوزیتۀ آنها با افزایش سرعت برش کاهش یافت. همچنین مساحت حلقۀ هیسترسیس ژل‌ها نشان‌دهندۀ خصوصیت تیکسوتروپی آنها بود. آزمون روبش-کرنش نشان داد که مدول الاستیک تمامی ژل‌ها بالاتر از مدول ویسکوز بوده و نقطۀ تقاطع هر سه ژل نشان داد که با افزایش غلظت تمایل به جریان‌یافتن کاهش می‌یابد. در آزمون روبش-فرکانس، تمامی غلظت‌های تهیه‌شده دارای مدول 'G بالاتر نسبت به "G بود و مقدار این دو پارامتر با افزایش غلظت از 2 تا 6 درصد نیز افزیش یافت. هر سه غلظت ژل در فرکانس‌های پایین رفتار شبه‌جامد از خود نشان دادند درحالی‌که با افزایش فرکانس روند افزایشی در پارامترهای 'G و "G مشاهده شد که نشان‌دهندۀ تضعیف ساختار ژل بود. در آزمون روبش-دما کاهش تدریجی مدول 'G و "G با افزایش دما تأییدکنندۀ تضعیف اندک ژل در دماهای بالا بود، ولی در طول سردکردن ژل‌ها دوباره ساختار خود را بازیافتند و پسماند چندانی مشاهده نشد.
طاهره تاقانی؛ بهاره شعبانپور؛ پرستو پورعاشوری؛ علیرضا عالیشاهی
چکیده
در این تحقیق، اثرات پوشش‌دهی کیتوزان و الیگوساکارید آن (1 و 2 درصد) روی برخی ویژگی‌های کیفی میگوی وانامی بدون پوست طی 3 ماه نگهداری به‌صورت منجمد در مقایسه با پیروفسفات سدیم (1 و 2 درصد)، تیمار ترکیبی پیروفسفات-کیتوزان (1 و 2 درصد) و پیروفسفات-الیگوساکارید کیتوزان (1 و 2 درصد) موردمطالعه قرار گرفت. بررسی تیمارها با انجام آزمایش‌های ...
بیشتر
در این تحقیق، اثرات پوشش‌دهی کیتوزان و الیگوساکارید آن (1 و 2 درصد) روی برخی ویژگی‌های کیفی میگوی وانامی بدون پوست طی 3 ماه نگهداری به‌صورت منجمد در مقایسه با پیروفسفات سدیم (1 و 2 درصد)، تیمار ترکیبی پیروفسفات-کیتوزان (1 و 2 درصد) و پیروفسفات-الیگوساکارید کیتوزان (1 و 2 درصد) موردمطالعه قرار گرفت. بررسی تیمارها با انجام آزمایش‌های تعیین مقدار رطوبت، تیوباربیتوریک اسید، دی‌ان‌های مزدوج، سنجش رنگ و بافت انجام گرفت. نتایج نشان داد که پوشش‌دهی کیتوزان و الیگوساکارید آن به‌‌تنهایی یا در ترکیب با پیروفسفات سدیم تأثیر معنی‌داری بر حفظ ویژگی‌های بافت (قابلیت جویدن و ارتجاعی) در مقایسه با تیمار شاهد و پیروفسفات سدیم داشته است. مقادیر دی‌ان‌های مزدوج (CD) و تیوباربیتوریک اسید (TBA) طی نگهداری روند افزایشی داشت و در تیمارهای غوطه‌ورشده در کیتوزان 1 درصد و ترکیبی با پیروفسفات مقدار TBA از 0/28 به 0/58 و 0/82 میلی‌گرم مالون‌دی‌آلدهید افزایش یافت. این شاخص و در تیمار شاهد و پیروفسفات سدیم (1 و2 درصد) به 0/92 تا 0/97 میلی‌گرم مالون‌دی‌آلدهید افزایش یافت. نتایج نشان داد که تیمارهای حاوی کیتوزان و الیگوساکارید آن به‌‌تنهایی یا در ترکیب با پیروفسفات سدیم نقش مؤثری در به‌تعویق‌انداختن اکسیداسیون چربی و جلوگیری از اثرات نامطلوب آن در میگوی منجمد داشتند. به‌علاوه، شاخص‌های رنگ (*L*,a*,b) در نمونه‌های تیمارشده با کیتوزان اثرات مثبت بر تثبیت و بهبود رنگ میگو طی دورۀ نگهداری به‌صورت منجمد نشان دادند. به‌طورکلی، نتایج نشان داد به‌کارگیری کیتوزان و الیگوساکارید آن به‌عنوان محافظ سرمایی سبب حفظ کیفیت بافت میگوی پوست‌کنی‌شدۀ منجمد گردد.
متینا یکتا؛ وحید حکیم زاده
چکیده
امروزه باتوجه‌به نقش باکتری‌های پروبیوتیک در سلامتی افراد جامعه و ازطرفی در معرض‌بودن این باکتری‌ها در برابر شرایط حاد فرایندهای غذایی و دستگاه گوارش، ریزپوشانى پروبیوتیک‌ها با بیوپلیمرهای زیستی در امولسیون‌های فراسودمند به‌عنوان یک تکنیک نوین موردتوجه محققین زیادی قرار دارد. معمولاً میزان تحمل نمونه‌های غذایی پوشش‌دهی‌شده ...
بیشتر
امروزه باتوجه‌به نقش باکتری‌های پروبیوتیک در سلامتی افراد جامعه و ازطرفی در معرض‌بودن این باکتری‌ها در برابر شرایط حاد فرایندهای غذایی و دستگاه گوارش، ریزپوشانى پروبیوتیک‌ها با بیوپلیمرهای زیستی در امولسیون‌های فراسودمند به‌عنوان یک تکنیک نوین موردتوجه محققین زیادی قرار دارد. معمولاً میزان تحمل نمونه‌های غذایی پوشش‌دهی‌شده در شرایط شبیه‌سازى‌شدۀ معده و روده موردبررسی قرار می‌گیرد. در این پژوهش، سه فرمولاسیون برای آماده‌سازی سوسپانسیون ریزپوشانی (ترکیبی از کنسانترۀ پروتئین آب‌پنیر، اینولین و صمغ فارسی در محدودۀ 14 تا 14/3 گرم در 100 میلی‌لیتر) آماده گردید. نتایج نشان داد، راندمان ریزپوشانی، مقاومت نسبت به تنش اسیدی و بازی، ارزیابی ویسکوزیته، خصوصیات میکروسکوپی و درنهایت نرخ سنتیک رهایش در فرمولاسیون دوم (8/5، 5/5 و 0/2 گرم به‌ترتیب برای کنستانترۀ پروتئین آب‌پنیر، اینولین و صمغ فارسی) بهترین شرایط را داشت و ازاین‌رو به‌عنوان ماتریکس مناسب درنظر گرفته شد و در ادامه به بررسی خصوصیات ماندگاری بهترین فرمولاسیون طی دو ماه و در دو سطح دمایی 25 و 40 درجۀ سانتی‌گراد پرداخته شد. طول مدت ماندگاری سبب کاهش جمعیت لاکتوباسیلوس پلانتاروم در دو دمای یادشده گردید که مقدار کاهش جمعیت در دمای نگهداری 40 درجۀ سانتی‌گراد به مراتب بیشتر از دمای محیط بود. نتایج حاصل از تصاویر ریزکپسول که با میکروسکوپ الکترونی روبشی تهیه شدند نیز نشان داد که خصوصیات سطح ظاهری و اثر ترکیبات دیواره بر ریزساختارهای ذرات در دو دمای مختلف، متفاوت است. بدین‌صورت‌که دمای 40 درجۀ سانتی‌گراد چروکیدگی سطحی به مراتب بالاتری را در مقایسه با دمای محیط در ریزکپسول‌ها ایجاد کرد.
مریم کاشی؛ زهرا طالب پور؛ بهروز جنت
چکیده
در این پژوهش، نوع و میزان استرول‌های موجود در روغن‌های گیاهی (زیتون، کانولا، ذرت، کنجد و آفتاب‌گردان) و چربی خوک (لارد) با روش استخراج مایع-مایع و آنالیز با کروماتوگرافی گازی-طیف‌سنجی جرمی بررسی شد. همچنین استرول‌های موجود با مقایسۀ طیف جرمی ثبت‌شده با کتابخانۀ دستگاه، شناسایی شدند. به‌منظور اندازه‌گیری کمّی استرول‌ها، منحنی ...
بیشتر
در این پژوهش، نوع و میزان استرول‌های موجود در روغن‌های گیاهی (زیتون، کانولا، ذرت، کنجد و آفتاب‌گردان) و چربی خوک (لارد) با روش استخراج مایع-مایع و آنالیز با کروماتوگرافی گازی-طیف‌سنجی جرمی بررسی شد. همچنین استرول‌های موجود با مقایسۀ طیف جرمی ثبت‌شده با کتابخانۀ دستگاه، شناسایی شدند. به‌منظور اندازه‌گیری کمّی استرول‌ها، منحنی درجه‌بندی با ضریب‌های رگرسیون بزرگ‌تر از 0/99 به‌دست آمد. حد تشخیص روش پیشنهادی برای سه ترکیب بتا-سیتوسترول، کمپسترول و کلسترول به‌ترتیب 0/48، 2/38 و 0/44 میلی‌گرم بر لیتر بود. صحت و دقت روش با محاسبۀ بازیابی و انحراف استاندارد نسبی در یک روز و بین روز محاسبه شد. نتایج بازیابی 109-95 درصد و انحراف استاندارد نسبی کمتر از 9 درصد را نشان دادند. همچنین مشخص شد مقدار کلسترول لارد بیش از 5 برابر روغن‌های دیگر است. در ادامه، مخلوط‌هایی از یک نوع روغن گیاهی (روغن‌زیتون فرابکر) و لارد تهیه و با روش پیشنهادی آنالیز شدند. ارتباط غلظت کلسترول برحسب درصد لارد اضافه‌شده با ضریب همبستگی بزرگ‌تر از 0/99، خطی به‌دست آمد و با استفاده از روش پیشنهادی، تشخیص 1 درصد لارد در روغن‌زیتون با خطای کمتر از 3 درصد امکان‌پذیر بود. از نتایج این روش می‌توان برای تشخیص تقلب در سایر روغن‌های گیاهی (فاقد کلسترول) با چربی‌های حاوی کلسترول نیز استفاده کرد.
